De kamer waar het grootste deel van zijn verzameling strips en elpees staat, heeft vanwege het grote gewicht een dubbeldikke betonvloer. Het blijkt geen sinecure want de collecties van Koos Schulte (74) uit Sneek bestaat uit enige duizenden langspeelplaten, honderden boeken van Marten Toonder 2en alles wat daarmee te maken heeft. Verder heeft hij alles van Arendsoog3in alle denkbare varianten, en een groot deel van het oeuvre van Karl May. Maar ook stripweekbladen als PEP en Sjors en nog veel en veel meer. Zoveel dat de verzamelingen zich uitstrekken over meerdere kamers en verdiepingen in de woning. Schulte nuchter: “De ene verzameling haalt vaak de andere uit.”
Kruisbestuivingen, dat is het misschien wel. Neem de Engelse strip Rupert Bear 4 – in ons land bekend als Bruintje Beer – als voorbeeld. Schulte heeft de complete verzameling. Gebaseerd op dit stripfiguurtje bedacht en schreef voormalig Beatles-ster 5 Paul McCartney de korte animatiefilm “Rupert and the Frog Song (We All Stand Together)”. Eén en één is twee, want Schulte heeft niet alleen alles van Rupert Bear, maar als groot Beatles-fan, ook alle lp’s van de oorspronkelijke The Fab Four uit Liverpool en hun solowerk. In mono en stereo en soms in meerdere persingen uit andere landen. Het album ‘Help’ is daar met zeven verschillende exemplaren – inclusief een Russische - een goed voorbeeld van.
EEN GROTE DIVERSITEIT
Van The Beatles, Frank Sinatra 6, en Nat King Cole 7 gaat het via platenlabels als Telstar en Philips naar Rita Reys 8, Genesis 9, Fleetwood Mac 10 en Johnny Hoes 11. Een grote diversiteit. Overal weet Koos Schulte wel iets over te vertellen. “Fleetwood Mac was jarenlang een bluesband. Na de komst van Christine McVie, uit Chicken Shack 12, gingen ze over op totaal andere muziek en braken ze wereldwijd door.” Johnny Hoes, Schulte heeft er rijen lp’s van. Niet zozeer exemplaren waarop de zanger zelf zingt, maar vooral de muzikanten en groepen die hij bekend maakte, zoals Doe Maar 13, Normaal 14, Massada 15, Heikrekels 16 en de Zangeres zonder Naam 17. “Ik ben een dag bij Johnny Hoes geweest. De lp’s die ik mee had, heeft hij gesigneerd. Bleek trouwens dat ik lp’s had die hij zelf níét had.
ONTHUTST
Gesigneerde lp’s, daar heeft hij er meer van. Zoals van Cuby+Blizzards 18, al had dat nogal wat voeten in aarde. ‘Desolation’ was hun eerste lp in 1966. Schulte: “Onthutst was ik en dan vooral door het gitaarspel van Eelco Gelling. Ik heb jarenlang al hun concerten bezocht. Oprichter Harry Muskee en Eelco Gelling kregen ruzie, waarop Gelling nog een tijdje bij Golden Earring 19 heeft gespeeld. Tijdens een van de optredens – Gelling was toen al weg – heb ik een lp laten signeren, maar zonder handtekening van Gelling. Jaren later ging onze zoon Rutger met deze lp naar een optreden van Gelling en heeft hij deze laten signeren. Zo waren Cuby en Eelco weer verenigd.” Aardig om te noemen is dat zoon Rutger als tweede naam Eelco heeft. Inderdaad: vernoemd. Muziek, het is Koos Schulte met de paplepel ingegoten. Koos’ vader speelde piano en zijn opa speelde bij de militaire Johan Willem Friso Kapel en speelde piano bij films in de bioscoop toen die nog geen geluid hadden. Geboren in Groningen en opgegroeid in Heerenveen verhuisde Koos Schulte met zijn vrouw naar Bolsward waar hij leerkracht werd. In die stad had hij bij de lokale omroep jarenlang een eigen klassiek muziekprogramma.
KARL MAY
“Als kind heb ik ook veel gelezen. We hadden meerdere abonnementen van de bibliotheek. Niet dat ik een professortje was, hoor. Maar ik denk dat ik zo’n beetje alle jeugdboeken wel heb gehad. Pietje Bell 20, Dik Trom 21, Bob Evers 22, Pim Pandoer 23 en strips als Bulletje en Bonestaak 24, Bruintje Beer, en elk jaar kreeg ik een boek van Sjors en Sjimmie 25. Ik lees ze nog steeds. En de boeken van Karl May.
De hoofdpersoon Old Shatterhand, een Duitse emigrant die naar Amerika was gekomen als landmeter voor de spoorwegen, is – zogenaamd – May zelf.” De serie, met Winnetou als het fictieve opperhoofd der Apachen en de bloedbroeder van Old Shatterhand, werd in Europa en met name in Duitsland, een groot succes. In Amerika kent niemand dit heldhaftige tweetal. Minder bekend is dat Karl May ook boeken schreef over psychologie, geneesmiddelen, geschiedenis, seksualiteit en muziek. Schulte heeft vrijwel alles van Karl May. In het Duits, de oorspronkelijke taal waarin de boeken zijn uitgegeven. Keurig uitgestald in een dito boekenkast.
MARTEN TOONDER
Als pas getrouwd stel – we schrijven 1972 – had het echtpaar Schulte een abonnement op de Leeuwarder Courant, met daarin de strips Panda en Tom Poes (Heer Bommel) van Marten Toonder. “Ik heb de strips uitgeknipt en daar twintig jaar lang boekwerken van gemaakt. En ik ben de avonturen van Tom Poes gaan kopen en verzamelen.” Ook ander werk van Marten Toonder belandde in zijn verzameling, zoals Kappie en Koning Hollewijn. Veel werd niet door de meester zelf getekend, maar door de Toonder Studio’s. “Naast Tom Poes ben ik ook strips en boekjes gaan verzamelen, die waren getekend door de vele medewerkers van Toonder. Dat heb ik fout gedaan, want daarmee liep het uit de hand.”
HANS G. KRESSE
De tekenaar Hans G. Kresse 26 is daar een mooi voorbeeld van. Deze voormalige medewerker van Toonder bleek zelf een grootmeester, bedacht Eric de Noor[1]man en illustreerde tal van verhalen, waaronder Winnetou van Karl May en Arendsoog van de schrijvers Jan en Paul Nowee. Kresse maakte talloze covers voor het stripweekblad PEP en tekende en schreef vele Indianenstrips. Schulte heeft ze allemaal, in verschillende uitvoeringen. Koos Schulte schreef zelf ook over strips en over de Toonder Studio’s voor de regionale pers en werkte mee aan publicaties over strips. Momenteel schrijft hij veel inleidingen in boeken en ook muziekrecensies.
LIEFDE VOOR HET BOEK
Proberend te verklaren waarom hij zo’n enorme verzameling heeft, zegt Schulte: “Het is de liefde voor het boek. De uitvoering van het boek. Het vakmanschap van de tekenaar, van de vormgever. Dat spreekt mij erg aan. Als ik ergens een eerste druk van kan kopen, ben ik erg blij. Veel oude boeken kunnen tegenwoordig ook niet meer. Bijvoorbeeld een boek als Paddeltje van Johan Been 27. Dat speelt zich af in de VOC-tijd waar ze ook in gebieden komen waar slavernij heerst. Dat kan niet meer.” Schulte merkt ook dat de liefde voor strips tanende is. “Vroeger had je Wordt Vervolgd met Han Peekel 28 op tv en gingen we naar de Stripdagen in het Turfschip in Breda. Daar kwamen tienduizenden liefhebbers. Vooral jongeren. Nu zijn het dertigers, ouderen en anderhalf kind die er komen…” De jeugd van nu leest geen stripboeken meer. Andere – virtuele – werelden hebben de plaats van de wereld van het beeldverhaal overgenomen. Maar wie in Sneek nog alles wil weten van Tom Poes en Heer Bommel, van Hans Kresse, Arendsoog en Winnetou, zou voor de aardigheid Koos Schulte eens tegen het lijf moeten lopen…
In: Groot Sneek, 3 december 2022.
Verwarrend is dat boven de tekst staat „door Ricardo Veen”, maar eronder: „Tekst en foto’s: Richard de Jonge”. Tot het tegendeel bewezen is, hou ik het dan maar op dhr. Veen.
Marten Toonder (* 2 mei 1912 , † 27 juli 2005) was een Nederlands stripauteur, die bekendheid kreeg als schrijver en tekenaar van Tom Poes (en Olivier B. Bommel), Panda, Kappie en Koning Hollewijn.
Arendsoog alias Bob Stanhope en zijn indiaanse vriend Witte Veder waren figuren uit de Arendsoog-serie van Jan Nowee (* 17 juli 1901 , † 9 oktober 1958) en later diens zoon Paul Nowee (* 25 juni 1936 , † 30 september 1993).
Rupert Bear is de hoofdpersoon in de gelijknamige stripreeks, die aanvankelijk, vanaf 1920, geschreven en getekend werd door Mary Tourtel (* 28 januari 1874 , † 15 maart 1948), maar vanaf 1935 door Alfred Bestall (voluit: Alfred Edmeades Bestall, * 14 december 1892 , † 15 januari 1986) en na 1982 door andere schrijvers/tekenaars; de stripreeks loopt nog steeds door. Aanvankelijk was Rupert Bear bruin, maar later werd hij, om de drukkosten te verminderen, wit; in de Nederlandse vertaling, De avonturen van Bruintje Beer, is de naam Bruintje Beer echter nooit aangepast.
The Beatles was een beat- en popgroep uit Liverpool; in haar tamelijk korte bestaan heeft de band veel invloed gehad op de ontwikkeling van de popmuziek. Gedurende de langste tijd van haar bestaan bestond de bezetting van de band uit gitarist en zanger John Lennon (voluit: John Winston Ono Lennon MBE, geboren als John Winston Lennon, * 9 oktober 1940 , † 8 december 1980), bassist en zanger Paul McCartney (voluit: Sir James Paul McCartney CH MBE (* 18 juni 1942), gitarist George Harrison (voluit: George Harrison MBE, * 25 februari 1943 , † 29 november 2001) en drummer Ringo Starr (pseudoniem voor Sir Richard Starkey MBE, * 7 juli 1940). De band heeft in Nederland 22 nummer 1-hits gehad. Na het uiteenvallen van de band hadden alle leden min of meer succesvolle solocarrières.
Frank Sinatra (voluit: Francis Albert Sinatra, * 12 december 1915 , † 14 mei 1998) was een Amerikaans zanger, acteur, filmproducent en filmregisseur. Zijn bekendste hits zijn „It was a very good year”, „I’ve got you under my skin”, „Love and marriage”, „My way”, „Strangers in the night” en „Theme from New York, New York”.
Nat King Cole (eigenlijk: Nathaniel Adams Coles, * 17 maart 1919 , † 15 februari 1965) was een Amerikaanse jazzzanger, pianist en songwriter met hits als
„Nature Boy”, „Mona Lisa”, „Frosty, The Snowman”, „Unforgettable”, „Ramblin’ Rose” en „Those Lazy, Hazy, Crazy Days of Summer”.
Rita Reys (geboren als Maria Everdina Reijs, * 21 december 1924 , † 28 juli 2013), was een Nederlands jazzzangeres, volgens velen de grootste die Nederland ooit heeft voortgebracht, bijgenaamd Europe’s First Lady of Jazz.
Genesis was een progressieve rockgroep uit het Verenigd Koninkrijk; de „klassieke” line-up bestond uit zanger en fluitist Peter Gabriel (voluit: Peter Brian Gabriel, * 13 februari 1950) (tot 1975), bassist en gitarist Mike Rutherford (voluit: Michael John Cloete Crawford Rutherford, * 2 oktober 1950), gitarist Steve Hackett (1971-1977) (voluit: Stephen Richard Hackett, * 12 februari 1950), pianist en toetsenist Tony Banks (voluit: Anthony George Banks, * 27 maart 1950) en drummer (en vanaf 1975 leadzanger) Phil Collins (voluit: Philip David Charles Collins, * 30 januari 1951).
Fleetwood Mac is een Brits-Amerikaanse band, aanvankelijk actief als bluesband met als bezitting: gitarist en zanger Peter Green (artiestennaam van Peter Allen Greenbaum, * 29 oktober 1946 , † 25 juli 2020), bassist en gitarist John McVie (voluit: John Graham McVie, * 26 november 1945) en drummer Mick Fleetwood (voluit: Michael John Kells Fleetwood, * 24 juni 1947); na het vertrek van Peter Green in 1970 en het aantrekken van zangeres, toetseniste en songwriter Christine McVie (geboren als Christine Anne Perfect, * 12 juli 1943 , † 30 november 2022), zangeres Stevie Nicks (voluit: Stephanie Lynn Nicks, * 26 mei 1948) en gitarist en zanger Lindsey Buckingham (* 3 oktober 1949) sloeg de band meer een popkoers in met als hoogtepunt de lp’s „Rumours”, „Tusk” en „Tango in the night”.
Johnny Hoes (voluit: Johannes Andreas Hoes, * 19 april 1917 , † 23 juli 2011) was een Nederlands zanger, producer en componist-tekstschrijver. Zijn hit „Och, was ik maar bij moeder thuis gebleven” – een cover van de Venlose carnavalshit „Och waas ik maar” van Thuur Luxembourg en Frans Boermans – staat met 450.000 exemplaren te boek als de bestverkochte Nederlandstalige single aller tijden.
Chicken Shack is een Britse bluesband die vanaf 1965 tot heden actief is; van de oorspronkelijke bezetting is alleen gitarist en zanger Stan Webb (* 3 februari 1946) onafgebroken van de partij; het bekendste oud-bandlid is zangeres en keyboardspeelster Christine Anne Perfect, de latere Christine McVie (* 12 juli 1943 , † 30 november 2022). Hun enige hit in Nederland was „I’d Rather Go Blind”.
Doe Maar was een Nederlandse popgroep, die invloeden uit onder andere ska, punk en reggae combineerde tot een eigen nederpop-geluid. De band bestond uit zanger en bassist Henny Vrienten (voluit: Hendrikus Cornelis Jacoba Vrienten, * 27 juli 1948 , † 25 april 2022), zanger en toetsenist Ernst Jansz (voluit: Ernst Gideon Jansz, * 24 mei 1948), gitarist Jan Hendriks (voluit: Johannes Martinus Hendrikus Hendriks, * 20 september 1949), drummer René van Collem (* 4 november 1961) en later drummer Jan Pijnenburg (* 29 december 1955).
Normaal was een Nederlandse rockgroep die als de grondlegger van de boerenrock wordt gezien en tevens geldt als de moeder van alle dialectpopgroepen. De oorspronkelijke bezetting bestond uit zanger Buizend Beernd (pseudoniem van Bennie Jolink, * 6 september 1946), gitarist en saxofonist Frederik Puntdroad (pseudoniem van Ferdinand „Ferdi” Alphons Maria Joly, * 11 november 1949), drummer Brekken Jan Schampschot (pseudoniem van Jan Manschot, * 21 september 1947 , † 20 januari 2014), bassist Wimken van Diene (pseudoniem van Willem Terhorst, * 28 september 1949). In 1980 verlaat Frederik Puntdroad de band om vervangen te worden door Alan de Gaspiepe (pseudoniem van Alan Gascoigne, * 5 oktober 1948), die op zijn beurt in 1983 vervangen wordt door Kempen Paul Mealmoes (Paul Kemper). De bekendste hits zijn „Oerend Hard”, „Hendrik Haverkamp”, „Net as gisteren” en „Mama, woar is mien pils”.
Massada is een Nederlands-Molukse band, die in de jaren ’70 en ’80 hits scoorde met o.a. „Latin Dance”, „Arumbai” en „Sajang é”. De bezetting bestond in die tijd uit zanger en percussionist Johnny Manuhutu (* 10 september 1948), percussionist Joop Manuhutu, percussionist Nippy Noya (* 27 februari 1946), gitarist Chris Latul, percussionist Zeth Mustamu (* 1951), toetsenist Lino Emerencia en bassist James Sabandar.
De Heikrekels was een Nederlands dansorkest uit Geldrop met als bekendste hit „Waarom heb jij me laten staan?”. Het orkest werd opgericht door zanger Wim van Gennip (*18 oktober 1925 , † 20 november 2012), gitarist Jan van de Rijt, bassist Bert Linden, toetsenist Jo van Gerven († 14 juni 2007) en drummer Jan Nijsen (25 november 2001).
De Zangeres Zonder Naam (artiestennaam van Maria „Mary” Servaes-Bey, * 5 augustus 1919 , † 23 oktober 1998) was een Nederlands smartlappenzangeres met als bijnaam „Koningin van het Levenslied”. Bekende smartlappen van haar waren o.a. „Ach vaderlief, toe drink niet meer”, „Mandolinen in Nicosia”, „’t Was aan de Costa del sol” en „Keetje Tippel”.
Cuby + Blizzards was een Nederlandse bluesband, afkomstig uit het Drentse Grolloo. De „klassieke” bezetting bestond uit zanger Harry Muskee (* 10 juni 1941 , † 26 september 2011), gitarist Eelco Gelling (* 12 juni 1946), bassist Herman Deinum (* 8 november 1946), pianist Herman Brood (voluit: Hermanus Brood, * 5 november 1946 , † 11 juli 2001) en drummer Hans la Faille (* 21 augustus 1946). Bekende hitsd waren o.a. „Window of my Eyes” en „Appleknockers Flophouse”
Golden Earring (tot 1969 „Golden Earrings) was een Nederlandse rockband; de groep werd opgericht in 1961 en was op het moment van opheffing in 2021 de oudste nog bestaande rockband van Nederland. Bekende hits van de band – die op z’n hoogtepunt bestond uit zanger, gitarist en dwarsfluitist Barry Hay (voluit: Barry Andrew Hay, * 16 augustus 1948), gitarist en zanger George Kooymans (* 11 maart 1948), bassist, contrabassist en toetsenist Rinus Gerritsen (voluit: Marinus Gerritsen, * 9 augustus 1946) en drummer Cesar Zuiderwijk (voluit: Cornelis Johannes Zuiderwijk, * 18 juli 1948) – waren „Back Home”, „Radar Love”, „Weekend Love”, „Twilight zone” en „When the Lady Smiles”
Pietje Bell is een achtdelige, Nederlandse jongensboekenserie, geschreven door Chris van Abkoude (voluit: Christiaan Frederik van Abkoude, * 6 november 1880 , † 2 januari 1960).
Dik Trom is een zesdelige, Nederlandse jongensboekenserie, geschreven door de onderwijzer C. Joh. Kieviet (voluit: Cornelis Johannes Kieviet, * 8 maart 1858 , † 12 augustus 1931).
Bob Evers is de populairste Nederlandse jongensboekenserie uit de jaren ’50 en verder. De eerste 32 delen plus de delen 34 en 35 (en fragmenten van de delen 33 en 36) zijn geschreven door Willy van der Heide (pseudoniem van Wilhelmus Henricus Marie van den Hout, * 3 juni 1915 , † 24 februari 1985), de delen 37 t/m 71 (stand: 2023) dood Peter de Zwaan (voluit: Peter Johannes de Zwaan, * 17 augustus 1944), die ook de delen 33 en 36 voltooide en de delen 34 en 35 bewerkte. Elders op deze website is redelijk wat informatie over deze serie en de schrijvers ervan te vinden.
Pim Pandoer, het alter ego van Fer Donkers, is de hoofdpersoon uit de gelijknamige, achttiendelige jongensboekenserie van leraar Carel Beke (voluit: Carolus Adrianus Beke, * 29 september 1913 , † 27 december 2007).
Bulletje en Bonestaak is een 66-delige stripreeks, getekend door de Vlaming George van Raemdonck (* 28 augustus 1888 , † 26 januari 1966) en met teksten van de bekende schrijver A.M. de Jong (voluit: Adrianus Michiel de Jong, * 29 maart 1888 , † 18 oktober 1943). Delen van deze serie zijn ook vertaald in het Duits en Frans.
Sjors en Sjimmie was een Nederlands stripweekblad dat van 1959 tot 26 september 1975 verscheen; voorlopers waren het blad Sjors (1930/31 en februari 1935-23 oktober 1941, als bijlage bij de Panorama, en van juni 1947 tot januari 1948) en Rebellenclub (van 15 september 1950 tot 4 september 1954) en Sjors van de Rebellenclub (11 september 1954 tot 1959). De Spaarnestad, dat Sjors en Sjimmie uitgaf, en De Geïllustreerde Pers, dat het concurrerende blad Pep uitgaf, fuseerden in 1964 tot VNU (Verenigde Nederlandse Uitgeversbedrijven) en vanaf 1975 gingen Sjors en Sjimmie en Pep samen verder onder de naam Eppo. Tussen 1936 en 2000 verschenen ook meer dan honderd albums met Sjors en Sjimmie in de hoofdrol.
Hans G. Kresse (voluit: Hans Georg Kresse, * 3 december 1921 , † 12 maart 1992) was een Nederlands illustrator en striptekenaar, wiens beroemdste reeks Eric de Noorman was, maar ook zijn tiendelige Indianenreeks, een reeks stripboeken over de geschiedenis van de indianen in Noord-Amerika (1973-1982), iverdient aandacht.
Johan Been (voluit: Johannes Hendrik Been, * 8 februari 1859 , † 23 december 1930) was tijdens zijn leven een bekend jeugdboekenschrijver en genoot tevens landelijke bekendheid als archivaris van Den Briel. Zijn bekendste boek, ԩPaddeltje de scheepsjongen van Michiel de Ruyter”, beleefde ruim vijftig drukken.
Han Peekel (* 6 oktober 1947 , † 14 december 2022) was een Nederlands televisieproducent, radio- en televisiepresentator, producent, schrijver en spreker. Voor de AVRO presenteerde hij zeventien jaar lang het tv-programma Wordt Vervolgd over strips en tekenfilms.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
Terug naar de Karl May-startpagina.
Terug naar de Apriana-startpagina.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
