Hebben kinderen van nu nog boekenhelden? En zijn dat helden die al lang meegaan?
Harry Potter 2, Hielke en Sietse Klinkhamer 3, Pippi Langkous 4, Monkie 5, Dolfje Weerwolfje 6. Ze zijn in het leven geroepen door schrijvers, maar ze zijn ook vrienden voor het leven. En ze gaan al meer dan een generatie mee. Zodra hun naam valt, is het alsof je meteen even ergens anders bent. In een andere wereld, met andere wetten. Net als bij een game, zullen jongeren van nu zeggen. Daar heb je geen boek voor nodig.
Lezen kinderen en jongeren nog wel? Kennelijk nog wel, anders was de Kinderboekenweek vast afgeschaft. Of is het misschien andersom en is er nog steeds een Kinderboekenweek als wanhopige poging om tenminste nog iets te doen om kinderen aan het lezen te krijgen?
Nu zijn kinderen, tot een jaar of tien, nog wel te verleiden om even tijd te maken voor een boek, doordat ze worden voorgelezen, bijvoorbeeld door een ouder. Maar bij twaalfjarigen lukt dat niet meer. Toch zijn pubers niet verloren voor het boek, blijkt uit het recente succes van BoekTok, of BookTok. Korte filmpjes waarbij jongeren elkaar boeken aanbevelen. En dat zijn vooral Engelstalige boeken. Veel over liefde, vooral als die met ongemak gepaard gaat. Niet altijd hoogstaande literatuur, maar dat is Harry Potter of de Kameleon-reeks ook niet.
Aan die boeken voor jongeren was in september een hele week gewijd. De Kinderboekenweek, woensdag begonnen en tot zondag 16 oktober, wil boeken promoten voor kinderen tot een jaar of twaalf. Basisschoolkinderen dus.
Het thema is Gi-ga-groen, dus alles met planten en dieren is goed. De perfecte biotoop voor Donald Duck 7, ook een boekenheld, maar dan uit stripboeken. Er zijn kinderen die uitsluitend Donald Duck willen lezen en niets anders. Tegenwoordig zijn daar ook boeken van, dikke bundels met veel Duckstrips van kaft tot kaft. Dus wat is er mis mee?
Ik zie liever dat een kind de Donald Duck leest dan alleen op de iPad filmpjes bekijkt. Maar ik gun elk kind zo’n boekenheld die tot leven komt, van wie je het gevoel hebt dat het een heel goede bekende is, een vriend bijna. En die alle aandacht voor jou heeft. Want als je met je neus in een boek zit, komt daar even niemand tussen. Je hoeft niet te vechten om aandacht, behalve met andere boekfiguren.
Boekenvrienden worden nooit ouder, ze reizen met je mee door de tijd. Wel jammer dat sommigen het label FOUT krijgen. Zoals Winnetou en Old Shatterhand, de scheppingen van de Duitse auteur Karl May, tevens oplichter en fantast.
Besmette helden, want uit de boeken zou racisme spreken en ongewenste culturele stereotyperingen (Tijdgeest, 22 september). Maar dankzij Old Shatterhand en Winnetou hebben massa’s kinderen en jongeren het genot van lezen ontdekt. Vanuit je stoel of je bed kon je zomaar daar de prairie reizen en samen met Indianen vechten voor de goede zaak.
In: Trouw, 8 oktober 2022. Monic Slingerland is chef van de opinieredactie. Elk weekend stelt ze een vraag aan de lezers, op woensdag verschijnt een selectie van de antwoorden.
Stuur uw reacties van circa 150 woorden uiterlijk dinsdag 12 uur naar lezers@trouw.nl, voorzien van naam en adres.
Harry Potter is de hoofdpersoon uit een zevendelige fantasy-serie van de Britse schrijfster J. K. Rowling (voluit: Joanne (Jo) Rowling, * 31 juli 1965).
Hielke en Sietse Klinkhamer zijn de hoofdpersonen van de De Kameleon, een kinderboekenserie, waarvan de eerste zestig delen geschreven zijn door de Friese auteur Hotze de Roos (* 24 november 1909 , † 15 oktober 1991); na zijn dood werden nog enkele delen geschreven door Fred Diks (* 1 juli 1955) en zichzelf B.M. de Roos (dit zijn Bies van Ede (* 27 april 1957) en Maarten Veldhuis (* 1956)), M. de Roos (d.i. Maarten Veldhuis (* 1956) resp. P. de Roos (d.i. Piero Stanco (* 6 september 1958), directeur van Uitgeverij Kluitman Alkmaar) noemende figuren.
Pippi Langkous is de hoofdpersoon uit het gelijknamige kinderboek van de Zweedse schrijfster Astrid Lindgren (pseudoniem van Astrid Anna Emilia Ericsson, * 14 november 1907 , † 28 januari 2002).
„Monkie” is een prentenboek zonder tekst voor kleuters van tekenaar Dieter Schubert (* 15 juli 1947) over de omzwervingen van knuffelaap Monkie, die na een val van de fiets bij allerlei dieren terecht komt, voordat hij weer veilig in de kinderarmen belandt waar hij thuishoort.
Dolfje Weerwolfje is een drieëntwintigdelige kinderboekenserie van Paul van Loon (voluit: Paulus Stephanus Elisabeth Lambertus Maria van Loon , * 17 april 1955) over een klein jongetje dat een weerwolf wordt.
Donald Duck is een fictieve, antropomorfe eend die voorkomt in veel van de strips en tekenfilms gemaakt door The Walt Disney Company, opgericht door de Amerikaanse tekenaar, filmproducent, filmregisseur, scenarioschrijver, stemacteur, animator, zakenman, entertainer en filantroop Walt Disney (voluit Walter Elias Disney , * 5 december 1901 , † 15 december 1966).
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
Terug naar de Karl May-startpagina.
Terug naar de Apriana-startpagina.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
