In het Algemeen Dagblad van donderdag 25 augustus jl. stond het er wel degelijk, alleen stond er ‘Winnetou’ in plaats van ‘Biggles’.
Net als in de boeken van Winnetou en Old Shatterhand staan er in diverse Bigglesboeken vooroordelen over mensen met een andere huidskleur of religie. Vooral Bertie maakt zich nogal eens schuldig aan discriminerende opmerkingen. En Lord Bertie Lissy is een creatie van W. E. Johns 2, dus je zou het hem moeten aanrekenen wat voor uitspraken zijn boekfiguren doen. We moeten echter niet vergeten dat de Bigglesboeken geschreven werden vanaf de jaren dertig van de vorige eeuw tot in de zestiger jaren. In die tijd werd er nog heel strak in hokjes gedacht en bestonden er vele vooroordelen over veel groepen mensen; denk maar aan Joden en Roma en aan mensen met een andere geaardheid. Want wat de boer (lezer) niet kent, .....
Tegenwoordig worden wij overspoeld door alles wat dichtbij en veraf gebeurt.. Wij hebben weet van mensen in andere delen van de wereld, mensen in andere culturen met andere gewoonten en andere religies dan de christelijke zoals het in Johns’ tijd nog gebruikelijk was. In zijn tijd geen sociale media, geen internet of mobiele telefoon. Het
nieuws deed er veel langer over om bekend te worden.De boeken van Winnetou en Old Shatterhand, maar ook de Bigglesboeken moeten bekeken worden vanuit het perspectief van de historische realiteit. Ze moeten niet bekeken worden met de kennis van nu. Dat mag je doen met boeken die nu verschijnen, maar niet met boeken die tientallen jaren terug zijn uitgegeven. Want dan zouden er waarschijnlijk veel meer boeken uit de winkels en bibliotheken moeten verdwijnen.
Naast andere zaken hebben de boeken van Karl May en W.E. Johns een ding gemeen: de hoofdpersonen strijden -als het kan geweldloos- tegen onrecht en misdaad en vóór een betere wereld.
Ger Tielen, voorzitter van de Karl May vereniging, zegt in een interview in het AD over de boeken van Karl May: “Natuurlijk staan er in die boeken stereotypen over indianen. May was niet zonder vooroordelen over mensen van andere religies of huidskleur; hij was in die zin een man van zijn tijd. Maar hij heeft zich altijd opgesteld aan de kant van de indianen. Hij beschreef nauwkeurig welke indianenvolken en -stammen er waren. Daarmee vergrootte hij de interesse en de sympathie van lezers voor
indianen.&#!48; (AD, 26-08-2022).Wij moeten blijven strijden tegen discriminatie en ongelijkheid, maar om daarvoor nu de boeken van Karl May (en Johns) te gebruiken, die tientallen jaren geleden in een maatschappij met een compleet ander wereldbeeld verschenen, dat gaat mij te ver. Misschien reageren we tegenwoordig te overdreven gevoelig op dit soort zaken?!
