Karl May boekenserie, een van de meest omstreden schrijvers aller tijden

Rosalyn van Moorselaar 1


De boeken van Karl May worden tot op de dag van vandaag gelezen. De schrijver was echter nogal omstreden, maar waarom eigenlijk? Wie was Karl May en waar gaan zijn boeken over? Moet je de boeken van Karl May op volgorde lezen?

Ook vandaag zullen er vele pubers via hun boek door de ruige natuur en prachtige landschappen van ver afgelegen gebieden zwerven. Ze volgen hun helden op spannende avonturen. Alles is duidelijk in deze wereld, goed en kwaad zijn even goed gescheiden als zwart en wit. Ondanks de christelijke boodschap wordt geweld het beste bestreden met nog meer geweld. Vrouwen spelen nauwelijks en zeker geen positieve rol in deze wereld en liefde is ondergeschikt aan kameraadschap tussen echte mannen. De schepper van deze wereld was Karl May.

Ondanks het tijdelijke succes van zijn boeken heeft hij daar maar kort van kunnen genieten. Zijn verleden haalde hem in en hij werd tijdens zijn leven nog de ‘bederver van de (Duitse) jeugd’ genoemd. Als favoriete auteur van Adolf Hitler is hij onder andere in ons land voor een fascist en racist uitgemaakt. Maar wie was nu deze zo omstreden schrijver?

Wie was Karl May?

Hij werd geboren in 1842 als Carl Friedrich May, 5e kind van een wever en een van 13 2 kinderen. Negen van de andere kinderen stierven op jeugdige leeftijd en Karl werd spoedig na zijn geboorte blind. Zijn grootmoeder vertelde hem tijdens zijn eerste 5 jaren vaak sprookjes waardoor zijn fantasie zich ontwikkelde. Zijn blindheid was het gevolg van vitaminegebrek en nadat dit was gediagnostiseerd kon hij weer zien na toediening van de juiste voedingsstoffen.

Een schimmig verleden

Hij begon een opleiding tot leraar, maar werd in 1860 veroordeeld voor diefstal van 6 kaarsstompjes. Hij legde een staatsexamen af en werd benoemd tot leraar bij een fabrieksschool. Dat ging niet lang goed, omdat hij werd veroordeeld wegens diefstal van het horloge van een kamergenoot. Hierdoor raakte hij zijn lesbevoegdheid kwijt. In 1865 gaf hij zich uit voor arts, dat leverde hem vier jaren tuchthuis op. Ook nadien werd hij nogmaals voor diefstallen veroordeeld.


De ommekeer

Vanaf 1874 kwam hij op het rechte pad. Hij colporteerde voor weektijdschriften en begon onder pseudoniemen ook zelf verhalen te schrijven. De pseudoniemen waren noodzakelijk omdat de verhalen licht erotische passages bevatten, deze gingen voor de tijd in principe te ver, maar bevorderden de verkoop. In 1880 trouwde hij met Emma Pollmer en zijn reisverhalen werden steeds succesvoller, al had hij de beschreven landschappen nog nooit gezien en gebruikte hij daarvoor verslagen van anderen. Na een vaste aanstelling bij het tijdschrift ‘Der Guter Kamerad’ in 1868 3 werden zijn verhalen steeds meer verkocht.

De val van Karl May

Het ging hem voor de wind en in 1899 en 1900 bezocht hij de gebieden in de VS en 4 de Oriënt die hij al jaren beschreef in zijn inmiddels populaire boeken. Van zijn reis naar de VS nam hij een groot aantal souvenirs mee uit het gewone leven van de indianen in die tijd. In 1903 volgde een echtscheiding en trouwde hij met zijn secretaresse Klara Plöhn. Op het moment dat hij zichzelf als een groot auteur beschouwde, kwam de omslag. Zijn misdadig verleden werd in de pers bekend gemaakt (1904) en hij verloor bijna zijn gehele populariteit. Er werden vele processen tegen hem aangespannen waarbij hij het grootste deel van zijn geld verloor. In 1912 stierf hij als een gebroken man.

Wat maakt zijn boeken zo omstreden?

Zelfs indien de boeken worden gelezen als avonturenromans kan het de lezer niet ontgaan dat er een scherpe afscheiding is tussen de goeden en de kwaden. Als het om Europeanen gaat, zijn de goeden vrijwel uitsluitend Duitsers. Het christendom speelt een belangrijke rol in de boeken en dat gaat na enige tijd zelfs over in bekeringsdrang. Toch wordt ook geweld beslist niet geschuwd en vaak verheerlijkt. De helden zijn echte übermenschen met eigenschappen die bovenmenselijk zijn, zowel fysiek als psychisch. Aan de zijde van de Duitsers is het ultieme gelijk. Vrouwen en liefde spelen een minimale rol in deze maatschappij.

Vooral na de Tweede Wereldoorlog werd Karl May extra omstreden. Het werd bekend dat Hitler zijn boeken graag had gelezen en in zijn boeken werden Nationaal Socialistische ideeën herkend. May werd afgedaan als een fascist en racist. Toch had hij vooral met Winnetou de wereld een nieuwe romantische, zij het niet realistische held geschonken. Een aantal boeken werden verfilmd.

De boeken van Karl May op volgorde

Moet je de boeken van Karl May op volgorde lezen? De boeken zijn ook los te lezen, maar er zit wel een rode draad in het verhaal, waar je hieronder meer over kunt lezen. Hieronder vind je de boeken van Karl May op volgorde.

Karl May Winnetou serie op volgorde

  1. Winnetou, Het Grote Opperhoofd
  2. Old Shatterhand
  3. De Zoon Van De Berejager
  4. De Zwarte Mustang
  5. De Oase In De Llano Estacado
  6. Het Geheim Van Old Surehand
  7. De Schat In Het Zilvermeer
  8. Winnetou En De Goudzoekers
  9. De Oliekoning
10. De Rotsvesting In Sonora
11. Winnetou Bij De Bedoeïnen
12. De Dood Van Winnetou
13. De Boodschap Van Winnetou
14. Aan De Rio De La Plata
15. De Koningin Van De Gran Chaco
16. Kara Ben Nemsi De Held Uit De Woestijn
17. Door Het Woeste Koerdistan
18. Van Bagdad Naar Istanboel
19. In De Rotskloven Van De Balkan
20. Door Het Land Der Skipetaren
21. De Bandiet Der Albaanse Bergen
22. Mensenjagers Aan De Nijl
23. In Het Land Van De Mahdi
24. De Laatste Slavenjacht
25. De Smokkelaars Van De Tigris
26. Slot Rodriganda
27. De Piramide Der Azteken
28. Juarez Van Mexico
29. Kanselier En Prairiejager
30. De Stervende Keizer
31. De Weg Naar Waterloo
32. De Kluizenaar In De Sahara
33. De Spion Van Ortry
34. Titanen Vechten Het Uit
35. De Admiraal Van De Sultan
36. De Schat Van De Maharadja
37. De Woestijnrovers Van Noord-Afrika
38. De Slavenkaravaan
39. Piraten Aan De Stille Oceaan
40. De Woudloper
41. De Kaperkapitein
42. De Schrik Van Het Ertsgebergte
43. Desperado’s
44. Het Masker Van De Blanke Radja
45. De Valse Derwisj
46. De Vorst Der Bleekgezichten
47. In Het Dal Van De Dood
48. Wildwest In Siberië
49. Het Testament Van De Inca

Portret van Karl May

50. Karl May En Zijn Wereld

Waar spelen de verhalen zich af en moet je Karl May op volgorde lezen?

De eerste 16 5 boeken gaan over het westen van de Verenigde Staten met als hoofdpersonen Winnetou en Old Shatterhand (Karl May). De rest van de boeken speelt zich voornamelijk af in het Midden-Oosten. Dezelfde Duitse held speelt hier de hoofdrol als Kara ben Nemsi (vrij vertaald Karl, zoon van de Duitsers). Deze boeken alsmede die over Mexico en andere delen van de wereld zijn nooit zo populair geworden als de eerste 16.

Als je de boeken van Karl May op volgorde leest, volg je ook het leven van de hoofdpersonen, maar je kunt ze ook afzonderlijk lezen. Het zijn nog steeds echte jongensboeken, al is een zekere toelichting van de ouders wel op de plaats. Voor volwassenen zijn de boeken wellicht met enig cynisme ook goed leesbaar.

Winnetou, het grote opperhoofd

Een jonge Duitse schrijver vertrekt naar Amerika. Daar wordt hij eerst onderwijzer bij een rijke familie, maar hij wil het echte wilde westen zien. Een vriend bezorgt hem een baan bij een groep landmeters die het westen in kaart moeten brengen voor de kolonisten. Het groentje wordt flink op de proef gesteld door de ervaren woudlopers. Hij weet zich echter op ieder gebied te onderscheiden. Omdat hij een man met een vuistslag kan neerslaan, krijgt hij de erenaam ‘Old Shatterhand’. Als de opmetingen het gebied van de Apaches bereiken, verbieden deze de werkzaamheden. Winnetou is de zoon van het opperhoofd. Hoe Winnetou en Old Shatterhand van vijanden tot bloedsbroeders worden, staat in de rest van het boek beschreven.








Kara ben Nemsi. De held uit de woestijn

In het gebied rond de Sahara wordt Old Shatterhand Kara ben Nemsi genoemd door zijn bediende Hadji Halef Omar. Ze kibbelen eindeloos over de Bijbel en de Koran, waarbij echter duidelijk is dat de kennis van Kara ben Nemsi van beide boeken superieur is. Dat zal in latere avonturen nog goed van pas komen want vele malen zal hij moslims af kunnen troeven met zijn vrijwel onmetelijke kennis van de Koran. In dit woeste gebied is dat nodig, evenals de fysieke kwaliteiten waarover onze Duitse held in overtuigende mate beschikt.


[1]Op: https://www.meerlezen.nl/karl-may-boekenserie-winnetou/, 23 juni 2022.
[2]„Mag het een kindje meer zijn?” 14 dus.
[3]Der gute Kamerad werd opgericht in 1886 en het verscheen voor het eerst als weekblad op 8 januari 1887; Karl Mays eerste bijdrage was „Der Sohn des Bärenjägers” dat vanaf 1 september 1887 als feuilleton in het blad gepubliceerd werd. Uitgever van het blad was Wilhelm Spemann (voluit: Johann Wilhelm Spemann, * 24 december 1844 , † 29 juni 1910).
[4]In 1899/1900 bezocht Karl May inderdaad voor de eerste (en laatste) keer de Oriënt, maar de VS bezocht hij pas in 1908, eveneens voor de eerste en laatste keer.
[5]In het westen van de Verenigde Staten heb je niet zo veel Rio de la Plata’s, Gran Chaco’s en – op de Llano Estacado na – woestijnen (delen 14, 15 en 16). Winnetou zelf komt alleen in de eerste twaalf delen voor. Van de tweede serie (de delen 26 t/m 50) spelen 26, 27, het grootste deel van 28, 29, 30, 31, 33, 34, 36, 39 t/m 44 en 46 t/m 50 zich niet in af in het Midden-Oosten!



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website