anoniem : Toon Hermans-mysterie opgelost

Toon Hermans-mysterie opgelost

anoniem 1

Eindelijk is duidelijk wat er nu eigenlijk door Toon Hermans’ 2 beroemde ‘struikgewas’ ruiste. Volgens het magazine Onze Taal was het lange, dunne, ding waarover Toon Hermans, alias Frits Verkade, in zijn one man show zong de Franse keizer Napoleon III (1808-1873) 3.

Toon Hermans als Frits Verkade

Napoleon III

Vader en zoon Michaël en Rogier Steehouder onthullen dit in de laatste editie van magazine Onze Taal. In de beroemde sketch van Toon Hermans speelt de cabaretier de stuntelige Frits Verkade die auditie doet bij de televisie. Hij wil graag idool worden. Heel erg vlotten wil het echter niet met zijn ingestudeerde liedje. De zenuwachtige Verkade komt keer op keer niet verder dan de eerste zin:

“Wat ruist er door het struikgewas?
Het is een …”

Vervolgens weet hij steeds niet wat er nou ook alweer door het struikgewas ruiste. Dit hele circus duurt zo lang dat de auditie uiteindelijk wordt afgebroken zonder dat hij het nummer in zijn geheel heeft kunnen zingen. En wat er nou door het struikgewas ruiste bleef daarmee ook onduidelijk.

Dat mysterie is volgens vader en zoon Steehouder nu echter opgelost. In een boek van Karl May uit 1962 getiteld Kara Ben Nemsi, de held uit de woestijn 4 hadden ze lang geleden al eens een stuk gelezen waarin een personage 5 de volgende tekst zong:

“Was kraucht nur dort im Busch herum?
Ich glaub’ es ist …”

Napolium

Net als bij de auditie-sketch van Toon Hermans werd de tekst echter afgebroken waardoor ook hier onduidelijk bleef wat er nu eigenlijk door het struikgewas ruiste. Onlangs kwamen de Steehouders echter een Duitse editie van het boek tegen en daarin werd de tekst niet afgebroken. Napolium, zo meldde de tekst, bleek door het struikgewas te ruizen.

Nader onderzoek wees vervolgens uit dat Karl May een bestaand soldatenlied had geciteerd. Dit lied werd tijdens de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) gezongen in het jaar dat de Franse keizer Napoleon III gevangen werd genomen door de Pruisen 6.

Of Toon Hermans deze geschiedenis zelf ook kende, is niet bekend. Toen zijn biograaf 7 hem ooit vroeg wat er nu eigenlijk door het struikgewas ruiste antwoordde de cabaretier: Weet ik veel. Hoe het Frits Verkade zou zijn vergaan als hij tijdens zijn auditie gewoon gezongen had dat Napoleon door het struikgewas ruiste, is eveneens onduidelijk.

Boek: Kara Ben Nemsi, de held uit de woestijn 8
Boek: Toon, de biografie.

Toon Hermans en zijn struikgewas

[1]	Op: www.historiek.nl, 18 februari 2011.

[2]

Toon Hermans (voluit: Antoine Gerard Theodore Hermans, * 17 december 1916 , † 22 april 2000) was een Nederlands cabaretier, zanger, kunstschilder en dichter. Hij wordt, met Wim Sonneveld (voluit: Willem Sonneveld, * 28 juni 1917 , † 8 maart 1974) en Wim Kan (voluit: Willem Cornelis Kan, * 15 januari 1911 , † 8 september 1983), als een van de „Grote Drie van het Nederlandse cabaret” van na de Tweede Wereldoorlog beschouwd.

[3]

Napoleon III (voluit: Charles-Louis-Napoléon Bonaparte, * 20 april 1808 , † 9 januari 1873), een neef van Napoleon (I), was van 1848 tot 1852 president van de Tweede Franse Republiek en als Napoleon III keizer van Frankrijk van 1852 tot 1870. In zijn honger naar macht verklaarde hij op 19 juni 1870 de oorlog aan Pruisen en de Noord-Duitse Bond: de Frans-Duitse Oorlog van 1870/1871; na een nederlaag bij Sedan werd hij op 4 september 1870 gedwongen af te treden. Hij stierf tweeëneenhalf jaar later als balling in Engeland.

[4]	De Prisma-vertaling annex -bewerking is inderdaad uit 1962; het boek zelf, in het Duits „Durch Wüste und Harem” en later „Durch die Wüste”, stamt echter al uit 1892; als feuilleton verscheen de tekst al in 1881 in de Deutscher Hausschatz.

[5]	Bedoeld wordt Hamsad al Dscherbaja, de dienaar van Isla Ben Maflei.

[6]

Het zogeheten „Kutschkelied” was inderdaad een soldatenlied uit de Frans-Duitse Oorlog van 1870/1871, waarvan de eerste twee regels gezongen zouden zijn door een zekere Kutschke – over wie verder niets bekend is dan dat hij fuselier in het 40e Regiment was – toen hij Franse soldaten in de buurt van Saarbrücken zag wegvluchten; deze tekst komt echter van een studentenlied uit Jena uit 1814. In het studentenlied werd Napoleon (I) bedoeld, in het soldatenlied van 1870 uiteraard Napoleon III. Predikant en dichter Hermann Alexander Pistorius (* 27 augustus 1811 , † 24 april 1877) las dit in het oorlogsnieuws en dichtte er nog 14 regels bij. Noch Kutschke noch Pistorius heeft echter een melodie overgeleverd; meestal wordt het lied gezongen op de melodie van „Ich bin der Doktor Eisenbart” en die klinkt toch ietwat anders dan die van Toon Hermans.

[7]	Bedoeld wordt Jacques Klöters (voluit: Jacobus Raymundus Petrus Gerardus Klöters, * 16 juli 1946) is een Nederlands cabaretier, publicist, programmamaker, neerlandicus en kleinkunstkenner. In 2010 verscheen zijn biografie van Toon Hermans.

[8]	Er was ooit een link naar de website van bol.com, maar sinds de woke-terreur van 2022 staat op die website alleen nog maar te lezen: „Oeps! Sorry, we kunnen deze pagina niet meer vinden”.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.