„Winnetou keert terug” en blijft bestseller

door Henk ten Berge 1


AMSTERDAM, vrijdag
Karl May blijft in de mode. Opnieuw is een avontuur van diens helden kleurig en spectaculair op het witte doek verschenen en opnieuw blijken Winnetou en Old Shatterhand, de bloedbroeders, nog „in” te zijn bij jong en oud. De verhalen van Karl May beleven een opzienbarende tweede jeugd in de filmtheaters, waar tegenwoordig avontuur en spanning de succesvolste elementen zijn. Niet alleen James Bond en Eddie Constantine 2 dus trekken duizenden, maar ook de sterke en slimme mannen in het kostuum van een voorbije eeuw spreken nog tot de verbeelding van de efficiënt levende jonge mensen van1965.
Toch is Winnetou, in tegenstelling tot Bond en alle andere favoriete helden van nu, beslist geen kind van onze tijd. De manier ook waarop de verfilmingen tot stand komen verschillen hemelsbreed met die van de befaamde Fleming-verhalen 3. Er worden geen ingenieuze constructies uitgedacht die de toeschouwer tot stomme verbazing moeten brengen; er wordt recht toe recht aan oorlog gevoerd en weer vrede gesloten tussen roodhuiden en bleekgezichten maar dat geschiedt zo nauwkeurig volgens sfeer die Karl May indertijd heeft aangegeven dat deze films helemaal Karl May zijn en van regisseur en producer slechts bewondering en verering voor deze schrijver verraden.


Vrienden van jong en oud: PIERRE BRICE als Winnetou, KARIN
DOR als Ribanna en LEX BARKER als Old Shatterhand (v.l.n.r.)

DE SFEER

De man achter de succesvolle Karl May-serie, Horst Wendlandt 4, geeft zijn introducties overeenkomstig: „Maak films die niet alleen ver boven de middelmaat uitsteken maar tevens de sfeer van Karl May zo goed mogelijk benaderen. Ik zorg voor de middelen om dit doel te bereiken”.
Horst Wendlandt heeft het doel al bereikt. „Winnetou, het grote opperhoofd” 5 bijvoorbeeld, dat de vorige zomer werd uitgebracht, behoort in vele Europese landen, vooral in Duitsland, tot de commerciële successen en nu is ook „Winnetou keert terug” 6 zijn zegetocht begonnen.
De formule is ongewijzigd; het verhaal is natuurlijk verschillend en weer boelend, zoals altijd bij Karl May. De nobele Winnetou, waarvoor P i e r r e  B r i c e 7 nog steeds model staat, voert weer zijn strijd voor de vrede in samenwerking met Old Shatterhand die de krachtige gestalte van L e x  B a r k e r 8 heeft en tussen hen in de lieftallige „Indiaanse” K a r i n  D o r 9 die bijna het slachtoffer van de strijd werd. Karin Dors man Harald Reinl heeft „Winnetou keert terug” geregisseerd op een manier die garandeert dat Winnetou voor de vele liefhebbers nog wel eens terugkeert.
(„Winnetou keert terug”, City 10).


[1]In: De Telegraaf, 23 juli 1965.
[2]Eddie Constantine (eigenlijk Edward Constantinowsky, * 29 oktober 1917 , † 25 februari 1993) was een Amerikaans acteur en zanger.
[3]Ian Fleming (voluit: Ian Lancaster Fleming, * 28 mei 1908 , † 12 augustus 1964) was een Brits schrijver, die beroemd werd als schrijver van veertien boeken over de geheim agent James Bond.
[4]Horst Wendlandt (geboren als Horst Otto Grigori Gubanov, * 15 maart 1922 , † 30 augustus 2002), was de producent van negen van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen uit de jaren ’60: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en talloze andere films, waaronder de vijf van Otto Waalkes.
[5]Originele Duitse titel: „Winnetou, 1. Teil”.
[6]Originele Duitse titel: „Winnetou, 2. Teil”.
[7]Pierre Brice (artiestennaam van Pierre Louis Baron le Bris, * 6 februari 1929 , † 6 juni 2015) was een Frans acteur, die in maar liefst elf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60 de rol van Winnetou speelde: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966), „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968). Voorts speelde hij nogmaals de rol van Winnetou in de tv-series „Mein Freund Winnetou” (1980) en „Winnetous Rückkehr (1998) en trad hij een aantal malen op als gastacteur (uiteraard eveneens in de rol van Winnetou) bij de Karl-May-Spiele van Elspe en Bad Segeberg.
[8]Lex Barker (voluit: Alexander Chrichlow Barker Jr., * 8 mei 1919 , † 11 mei 1973) was een Amerikaans acteur, die in vijf films furore maakte als Tarzan; in Europa was zijn eerste grote rol die van Robert – de verloofde van de vrouwelijke hoofdrolspeelster Sylvia (Anita Ekberg) – in de klassieker „La dolce vita” van Federico Fellini, alvorens hij optrad in maar liefst twaalf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60: als Old Shatterhand in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); als Kara Ben Nemsi in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); als Dr. Sternau in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).
[9]Karin Dor (eigenlijk: Kätherose Derr, * 22 februari 1938 , † 6 november 2017), was een Duitse actrice. Zij speelde naast haar rol als Bondgirl Helga Brandt in „You only live twice” o.a. in drie verfilmingen naar de boeken van Karl May: Ellen Patterson in „Der Schatz im Silbersee” (1962), Ribanna in „Winnetou, 2. Teil” (1964) en Mabel Kingsley in „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten”.
Van 1954 tot 1968 was zij getrouwd met de Oostenrijkse regisseur Harald Reinl (* 8 juli 1908 , † 9 oktober 1986), die tekende voor vijf van de zeventien grote Karl May-films uit de jaren ’60: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968).
[10]City, voluit: City Theater (tegenwoordig Pathé City) is een bioscoop aan het Kleine-Gartmanplantsoen 15-19 in Amsterdam.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website