TWEE nieuwe afleveringen van de Duitse verfilming van Karl Mays onsterfelijke boeken over Winnetou en Old Shatterhand gaan in deze Paasweek in Nederlandse première: „Old Shatterhand”2en „Winnetou keert terug”3, met Lex Barker4en Pierre Brice5als de vertolkers van de heldenrollen. Het is een serie die het blijkens de berichten overal wel doet, wat geen wonder mag heten gezien de nog steeds indrukwekkend grote schare bewonderaars van deze vermaarde vredelievende krijgers.
„Old Shatterhand”
Na het zien van de eerste film uit de serie, „De schat in het Zilvermeer”, merkten wij overigens op dat deze degelijk opgezette Duits-Italiaans-Franse co-produktie (voor de opnamen toog men naar een prachtig ruw landschap in Zuidslavië) enigszins afbreuk had gedaan aan de jeugdherinneringen, die wij aan de lijvige boeken van May bewaren.
De film „Old Shatterhand” heeft ons dat nog eens bevestigd. Stapt men over dat bezwaar heen dan blijft er ook ditmaal een vakkundig gemaakt verhaal over de historische strijd tussen roodhuiden en blanken over. De zeer mooie Daliah Lavi 6 speelt nu de rol van de half-indiaanse Paloma oftewel De Witte duif, Pierre Brice is wederom de lenige maar wat al te erg verschminkte Winnetou en Lex Barker toont als Old Shatterhand in menige scène zijn dodende vuist en zijn gevreesde repeteergeweer.
De film leunt hier en daar zelfs een beetje tegen het grote spektakelwerk aan. Onderhoudend om te zien, maar men raakt nergens de atmosfeer, die de schrijver ruim honderd jaar geleden in één enkele alinea vermocht op te wekken.
Ook in „Winnetou keert terug” is het motief van de twee bloedsbroeders het stichten en handhaven van de vrede tussen indianen en bleekgezichten. Dat neemt echter niet weg dat er veelvuldig en grondig wordt gevochten en dat heel wat edele en boosaardige mensen in het zand moeten bijten. De schurken trekken ten slotte aan het kortste eind en de opperschurk vindt een gewelddadig eind door de pijlen van de indianen.
Hoewel Karl Mays wat naïeve zwart-wit-schildering vrij getrouw wordt nagevolgd hebben de makers als concessie aan het publiek er ook een bescheiden liedesgeschiedenis aan toegevoegd, tussen Winnetou en de dochter van de Assiniboins. Om de serie straks ongestoord door huwelijksperikelen te kunnen voortzetten wordt deze liefde echter opgeofferd voor de zaak van de vrede. Als western behoort „Winnetou keert terug” tot het recht-op-en-neer-genre. De komische noot die eraan werd toegevoegd is duidelijk bestemd voor consumptie door de jeugdige Karl May-adepten.
Lex Barker (voluit: Alexander Chrichlow Barker Jr., * 8 mei 1919 , † 11 mei 1973) was een Amerikaans acteur, die in vijf films furore maakte als Tarzan; in Europa was zijn eerste grote rol die van Robert – de verloofde van de vrouwelijke hoofdrolspeelster Sylvia (Anita Ekberg) – in de klassieker „La dolce vita” van Federico Fellini, alvorens hij optrad in maar liefst twaalf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60: als Old Shatterhand in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); als Kara Ben Nemsi in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); als Dr. Sternau in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).
Pierre Brice (artiestennaam van Pierre Louis Baron le Bris, * 6 februari 1929 , † 6 juni 2015) was een Frans acteur, die in maar liefst elf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60 de rol van Winnetou speelde: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966), „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en
„Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968). Voorts speelde hij nogmaals de rol van Winnetou in de tv-series „Mein Freund Winnetou” (1980) en „Winnetous Rückkehr (1998) en trad hij een aantal malen op als gastacteur (uiteraard eveneens in de rol van Winnetou) bij de Karl-May-Spiele van Elspe en Bad Segeberg.
Daliah Lavi (artiestennaam van Daliah Lewinbuk/Levenbuch, * 12 oktober 1942 , † 3 mei 2017), was een actrice en zangeres. Naast rollen in o.a. „Brennender Sand”, „Im Stahlnetz des Dr. Mabuse” en de James Bond-parodie „Casino Royale” (1967) speelde zij de rol van Paloma in „Old Shatterhand”.
Cineac – een samentrekking van Cinéma d’Actualité – was de naam van twee vestigingen van de Franse bioscoopketen in Rotterdam: Cineac AD was van 1935 tot het bombardement gevestigd aan de Coolsingel nr. 17; in 1940 verhuisde de bioscoop naar het Beursgebouw op dezelfde Coolsingel en zou tot 1984 blijven bestaan. Aan de overkant, naast De Bijenkorf, was van 1957 tot 1989 Cineac NRC (vanaf 1977: Cineac Bijenkorf) gevestigd. Cineac AD was bestemd voor gewone bioscoopfilms, in Cineac NRC/Bijenkorf werden de hele dag bioscoopjournaals gedraaid. Ook in Amsterdam, Den Haag en Utrecht bestonden Cineac-vestigingen.
De eerste Cineac-vestiging – een samentrekking van Cinéma d’Actualité – van onze hoofdstad was van 1934 tot 1996 gevestigd in de Reguliersbreestraat (tegenover het bekendere Tuschinsky). In het pand bevindt zich nu Restaurant Club Cineac, waar geen films meer gedraaid worden, maar waar men kan loungen bij de klanken van elektronische muziek; een van de mede-eigenaren is Tijs Verwest alias (DJ) Tiësto. Een tweede Amsterdamse filiaal bevond zich van 1938 tot 1983 op het Damrak.
City was van 1941 tot 2015 een bioscoop aan de Herenstraat in Hilversum; op de plek van het in 2018 gesloopte bioscoop-theater werd een appartementencomplex gebouwd dat eveneens de naam ‘The City’ draagt.
Het Apollo-theater aan de Spuistraat 19 in Den Haag opende zijn deuren al in 1907 en was daarmee een van de oudste vaste bioscopen van Nederland, tot 1909 overigens onder de naam Cinematograph. De bioscoop werd in 1985 gesloten.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
Terug naar de Karl May-startpagina.
Terug naar de Apriana-startpagina.
