G. B. D. : Karl May telt weer mee

Karl May telt weer mee

door G. B. D. 1

CINEAC DAMRAK 2
LEX Barker 3 ging vroeger als Tarzan 4 door de bomen, maar in dat genre is lelijk de klad geraakt. Toch is hij mooi terecht gekomen, in Duitsland nog wel, waar men in kleurencinemascope en waarachtig niet voor een koopje de laatste jaren fors het stof afblaast van Karl May’s befaamde Indianenboeken.

Barker speelt Old Shatterhand en dat lukt hem wel. De Franse acteur Pierre Brice 5, een paar jaar geleden ontdekt op een Berlijns filmfestival, profiteert mee als zijn bloed-broeder Winnetou. Om het echter te doen schijnen is hun film in het Engels nagesynchroniseerd. 6

Regisseur Dr. Harald Reinl 7 heeft de nobele romantiek van May’s boeken gepeperd met de bekende trekjes van de Amerikaanse Western. Zoals uit „Winnetou, het grote Opperhoofd” 8 blijkt, gaat hem dat lang niet slecht af. Men ziet Old Shatterhand, volgens het verhaal een „stadsjongen” en ingenieur van een maatschappij die treinrails door Apachengebied legt kennis maken met Winnetou wat onrustig verloopt omdat Mario Adorf 9 een donkere schooier speelt, die zonder scrupules Indiaans goud wil stelen. Er gebeurt heel wat op het doek en in hoog tempo.

De brave, oude Karl, die het indertijd allemaal in Duitsland heeft verzonnen zou er waarschijnlijk ook wel ja tegen zeggen, want de film bewijst dat men niet onder de veertien behoeft te zijn om er plezier aan te beleven. Voor dat oudere publiek schreef hij zijn boeken en het krijgt nu – met de jeugd – weer waar voor zijn geld.

[1] In: Het Parool, 7 augustus 1964.

[2] Cineac – een samentrekking van Cinéma d’Actualité – was van 1934 tot 1996 een bioscoop in de Reguliersbreestraat in Amsterdam (tegenover het bekendere Tuschinsky). In het pand bevindt zich nu Restaurant Club Cineac, waar geen films meer gedraaid worden, maar waar men kan loungen bij de klanken van elektronische muziek; een van de mede-eigenaren is Tijs Verwest alias (DJ) Tiësto.
Van 1938 tot 1983 bevond zich op het Damrak een tweede Amsterdams filiaal van Cineac, terwijl er ook in Den Haag, Rotterdam en Utrecht Cineac-vestigingen bestonden.

[3] Lex Barker (voluit: Alexander Chrichlow Barker Jr., * 8 mei 1919 , † 11 mei 1973) was een Amerikaans acteur, die in vijf films furore maakte als Tarzan; in Europa was zijn eerste grote rol die van Robert – de verloofde van de vrouwelijke hoofdrolspeelster Sylvia (Anita Ekberg) – in de klassieker „La dolce vita” van Federico Fellini, alvorens hij optrad in maar liefst twaalf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60: als Old Shatterhand in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); als Kara Ben Nemsi in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); als Dr. Sternau in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).

[4] Tarzan was de hoofdpersoon uit 24 romans van de Amerikaanse auteur Edgar Rice Burroughs (* 1 september 1875 , † 19 maart 1950) en later, al dan niet illegaal, in die van andere schrijvers. Tussen 1918 en 1999 zijn er niet minder dan 88 Tarzan-films gedraaid, die niet alle succesvol waren. De beroemdste „film-Tarzans” waren Johnny Weissmuller (eigenlijk Peter Johann Weissmüller, * 2 juni 1904 , † 20 januari 1984) in 12 films, Lex Barker in 5 films en Gordon Scott (* 3 augustus 1926 , † 30 april 2007) in 6 films.

[5] Pierre Brice (artiestennaam van Pierre Louis Baron le Bris, * 6 februari 1929 , † 6 juni 2015) was een Frans acteur, die in maar liefst elf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60 de rol van Winnetou speelde: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966), „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968). Voorts speelde hij nogmaals de rol van Winnetou in de tv-series „Mein Freund Winnetou” (1980) en „Winnetous Rückkehr (1998) en trad hij een aantal malen op als gastacteur (uiteraard eveneens in de rol van Winnetou) bij de Karl-May-Spiele van Elspe en Bad Segeberg.

[6] In Nederlandse bioscopen inderdaad wel, maar er zijn gelukkig ook nog andere landen in Europa, waar men niet zo anglofiel of liever gezegd -maan is en daarom werd en wordt de film elders gewoon in het Duits uitgezonden (waarbij het Engels van Barker en het Frans van Brice overigens wél in het Duits nagesynchroniseerd moest worden).

[7] Harald Reinl (* 8 juli 1908 , † 9 oktober 1986) was een Oostenrijks filmregisseur en schrijver van draaiboeken, die tekende voor vijf van de zeventien grote Karl May-films uit de jaren ’60: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968).

[8] Originele Duitse titel: „Winnetou, 1. Teil”.

[9] Mario Adorf (* 8 september 1930) is een Duits acteur, die in „Winnetou, 1. Teil” de rol van Intschu-tschuna’s en Nscho-tschi’s moordenaar Santer speelt. In het derde deel van de RTL-verfilming van 2016 („Winnetou – der letzte Kampf”) is hij te zien als Santers vader. Ondanks glansrollen in o.a. „08/15”, „08/15, Zweiter Teil”, „08/15, in der Heimat”, „Der Arzt von Stalingrad”, „Schachnovelle”, „Freddy und das Lied der Südsee”, „Die verlorene Ehre der Katharina Blum”, „1979: Die Blechtrommel” en „2006: Karol Wojtyła – Geheimnisse eines Papstes” blijft hij bij de fans van de Karl May-films toch voor altijd „de moordenaar van Nscho-Tschi”.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.