Een halve eeuw Gooise Boekenhuis

DE OPRICHTER, DE HEER A. G. SCHOONDERBEEK, VERTELDE ONS VAN HET BEGIN


anoniem 1


LAREN. Het was deze week juist een halve eeuw geleden, dat de heer A. G. Schoonderbeek 2 het Gooise Boekhuis aan de Naarderstraat opende.

Noodzaak van dagelijkse inkomsten.

Vóór die tijd werkzaam als journalist, medefirmant in een kleine boekbinderij en een paar jaar als uitgever had hij ondervonden dat hij naar dagelijkse inkomsten moest omzien daar het uitgeversbedrijf ook toen reeds, aanzienlijke investeringen vergde, vooral ook, omdat aan de boekhandelaren op jaarrekening geleverd werd. Hij besloot dus, hoewel hij geen boekhandelaars-opIeiding had ontvangen, een boekhandel te beginnen.

Ook toen al.

In de Naarderstraat stonden vier leegstaande winkelhuizen, pas gebouwd op het terrein waar vroeger de boerderij „De Pol” stond, op de hoek van de Drift. Een van deze winkelhuizen huurde hij voor ƒ 7,50 per week, een huurprijs welke in de jaren van de eerste wereldoorlog werd opgevoerd tot ƒ 24,- per week. Verweer was niet mogelijk want er waren geen winkelhuizen meer beschikbaar, er werd niet gebouwd en de huurbeschermingswet gold niet voor winkelhuizen. Toen de huiseigenaar echter de huur op ƒ 30 per week bracht, was bij de heer Schoonderbeek de maat vol: hij kocht het inmiddels vrijgekomen belendend perceel van de firma Paul Kaiser.

Sombere voorspelling

Zoals gezegd, begin februari opende hij de zaak, die in hoofdzaak door zijn vrouw gedreven zou worden.
Deze nieuwe boekhandel werd door een kleine kring met ingenomenheid begroet, door reeds gevestigde collega’s (Jans Jonk, Meier Goldsmit, Piet Goedkoop) met gemengde gevoelens en een spoedig bankroet aangezegd met de woorden: „Wat hij in zijn uitgeverij verdient, zal hij even in een boekwinkel gaan verspelen!”
De eerste dag werd zijn vakmanschap van boekwinkelier op zware proef gesteld. Twintig soorten inkt in voorraad maar nu juist n i e t het gevraagde kruikje Stephen Ink.
Duizend en meer boeken, maar nooit van de „Kama Soetra” gehoord ....
Achteraf bezien, zo zei de heer Schoonderbeek ons, lijkt deze laatste onwetendheid toch niet zo beschamend ...

Geen benul van prijzen.

Hij had ook wienig benul van prijszetting. Zo verkocht hij twee labels voor één cent. Tot een leverancier hem leerde: „Meneer, alleen al het gaat in de label kost u één cent!”
Een der eerste klanten was burgemeester Klaarenbeek van Blaricum, ter secretarie van die gemeente kon ook de eerste schrijfmachine worden geleverd. En dan natuurlijk de intelligentia van schrijvers, schilders en utopisten in reformjaponnen en op sandalen. Rik en Henriëtte Roland Holst 3 schreven hun werk op Erfgooierspost dat ze in het Gooise Boekhuis kochten. Jules Schürmann 4 kwam er zijn verzen voor lezen alvorens deze te publiceren en de Van Bruggen’s 5 en de Schartens’ 6 kwamen neuzen in nieuw verschenen boeken. Des zaterdagsmorgens leek ’t Gooise Boekhuis een kleine sociëteit vanwege de nieuwe weekbladen: de beide Groenen, Holland Expres etc.


[1]In: Laarder Courant de Bel, 7 februari 1964.
[2]Age Schoonderbeek (voluit: Arie Gerrit Schoonderbeek, * 23 december 1887 , † 7 juli 1986) uitgever te Amersfoort van 1910 tot 1913, uitgever en boekhandelaar te Laren/NH vanaf 1913, o.a. van Karl May-boeken.
[3]Rik Roland Holst (voluit: Richard Nicolaüs Roland Holst, * 4 december 1868 , † 31 december 1938) was een Nederlandse beeldend kunstenaar (schilder, tekenaar, lithograaf, boekbandontwerper, etser, houtsnijder, glazenier en schrijver). Hij was vanaf 1896 getrouwd met Henriëtte Roland Holst (voluit: Henriette Goverdine Anna Roland Holst-van der Schalk, roepnaam: Jet, bijgenaamd „tante Jet”, * 24 december 1869 , † 21 november 1952), een Nederlandse dichteres en socialiste/communiste.
[4]Jules Schürmann (voluit: Jules Bernard Schürmann, * 1874 , † 1927) was een Nederlands dichter, met als voornaamste werken: „Chineesche verzen”, „Mijmeringen van een mandarijn”, „De eenzame weg” en „Uit de stilte”.
[5]Kees van Bruggen (voluit: Cornelis Johannes Antonius van Bruggen, * 14 november 1874 , † 19 november 1960) was een Nederlandse schrijver en journalist; bekende werken van hem zijn o.a. „Het verstoorde mierennest”, „De freule”, „Het leven van Joost Welgemoed”, „De verlaten man” en „Ontbonden garven. Roman van een hedendaags gezin”. Na een paar jaar in Nederlandsch-Indië kwamen hij en zijn echtgenote Carry van Bruggen (pseudoniem van Carolina Lea de Haan, * 1 januari 1881 , † 16 november 1932), eveneens schrijfster van beroep in 1914 in Laren/NH wonen. Het paar scheidde in 1916. Haar bekendste werken zijn o.a. „Het Joodje”, „Een coquette vrouw”, „Om de kinderen”, „Uit het leven van een denkende vrouw”, „Hedendaagsch Fetischisme, een kritische beschouwing over taal en taalkunde” en „Eva”.
[6]Carel Theodorus Scharten (* 14 maart 1878 , † 30 oktober 1950) was een Nederlands schrijver, gehuwd met M. S. E. Scharten-Antink. Samen schreven zij o.a. het toneelstuk „De zonde van koning David” en de romans „De schatten van Groot-Griekenland”, „Verborgen schoonheid van Toscane en Umbrië” en „Het verloren paradijs”. Van Carel Scharten alleen is ook de dichtbundel „Voor-hal” bekend.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website