Karl May’s reisavonturen belen «een tweede jeugd». Zij worden opnieuw uitgegeven en thans wordt een van deze onvergetelijke avonturenromans zelfs verfilmd!
Hoevele jongens hebben reeds met roodgloeiende oren zitten lezen in Karl May’s boeken en hoevele vaders zullen ze weer ter hand nemen met zekere mildheid en toch onverdeeld genoegen!
Want Karl May’s reisverhalen zijn goed voor alle leeftijden, op voorwaarde dat men zich jong voelt.

Hij reed op een prachtige hengst van het soort welke men alleen bij zekere Apachenstammen kweekt. Zijn gestalte was niet uitzonderlijk hoog of breed, en niettemin gaf zij de indruk van grote kracht en taai uithoudingsvermogen. Zijn door de verbrand gelaat was omringd door en korte, donkerblonde baard. Hij droeg lederen leggins, een jachthemd uit hetzelfde materiaal en hoge rijlaarzen die hij tot over de knieën had opgetrokken. Op zijn hoofd stond een breedgerande vilthoed aan welks snoer de oren van een grizzlybeer waren vastgehecht. De brede, uit verschillende lederen riemen gevlochten gordel scheen met patronen gevuld te zijn en aan deze gordel waren twee revolvers en een bowiemes vastgehecht. Van de linkerschouder naar de rechterheup droeg hij een lasso en aan zijn hals een vredespijp. In de rechterhand droeg hij een geweer met korte loop, waarvan het slot van een eigenaardige constructie scheen te zijn, en op de rug droeg hij aan een brede riem een sterk en zwaar dubbelloops geweer, een zeldzaam wapen dat men berendoder pleegt te noemen. Deze man was …

Zo kan men lezen bij de aanvang van het elfde hoofdstuk van «De Schat in het Zilvermeer», en wie deze man dan wel was, die aldus werd voorgesteld, dat weten miljoenen jongens en mannen over gans de wereld!
Ook Sam Hawkins’ ogen glinsterden toen hij de nieuwe persoon zag komen aanrijden en hij zegde tot Gunstick Uncle en Fred Engel: «Hebben jullie dan geen ogen in het hoofd? Zie toch die hengst eens en die twee geweren! Als dat Old Shatterhand niet is dan eet ik mijn skalp op als ontbijt, met azijn en olie!»
Het is inderdaad Old Shatterhand en in korte zinnen laat hij zich uitleggen wat de mannen die rondom hem staan toch zo diep beroert:
De oude Erik Engel was toevallig in het bezit van een zeer oud plan geraakt, waarop de weg stond getekend die leidt naar de sprookjesachtige schat in het Zilvermeer. Op de terugweg van Salt Lake City, waar hij op nog verdere inlichtingen was uitgaan, werd hij overvallen door de beruchte «Cornel» Brinckley, beroofd en vermoord. De «Cornel» was dus nu in het bezit van het plan, maar had van een van zijn spionnen reeds vernomen dat het plan niet volledig was; de andere helft van het document werd bewaard door een vriend van het vermoorde slachtoffer, deze vriend was een zekere Patterson, die met zijn dochter Ellen op «Butlers Farm» op Erik Engel wachtte en waar ook de jonge Fred Engel als cowboy werkzaam was.

Old Shatterhand gaat een strijd op leven en dood aan.

Het is Old Shatterhand spoedig duidelijk dat de ««Cornel» alles zal doen om in het bezit te raken van het tweede deel van het plan : bijgevolg verkeren Patterson en zijn dochter Ellen in het grootste gevaar. Nadat ze Fred beloofd hebben hem bij de wraak wegens de moord op zijn vader te helpen, breken Old Shatterhand en Winnetou (die inmiddels het kamp van de «tramps» heeft opgespoord) op, samen met Fred, Sam Hawkiins en Gunstick Uncle. Zij gaan op weg naar «Butlers Farm».
Op de laatste minuut, en reeds op de hielen gezeten door de «tramps» bereiken ze de veilige muren van de „Farm». Daar wacht hun slecht nieuws. Patterson en zijn dochter Eellen zijn, niets vermoedend van het dreigend gevaar, weggereden en nog niet teruggekeerd. Spoedig wordt een bang vermoeden zekerheid: beiden zijn in handen van de «tramps» gevallen. Het gelukt Old Shatterhand ze weer te bevrijden, maar nu beginnen de «Cornel» en zijn mannen een stormloop op de goed verdedigde Farm.

We betwijfelen of Karl May zich zulke heldinnen had verbeeld. Maar
nu de film er Karin Dor heeft bij betrokken, zouden we haar niet
niet meer willen missen. Zij is een echte schat van het Zilvermeer …

De overwinning schijnt hun reeds verzekerd – maar op dat ogenblik grijpt Winnetou met de bevriende stam van de Osaga’s in en hin brengt de «tramps» een vernietigende nederlaag toe. Bij de achtervolging van de vluchtende boosdoeners gelukt .het Fred de «Cornel» het deel van het plan, dat die van Freds Vader gestolen heeft, terug af te nemen. Maar wanneer hij de moordenaar uiteindelijk om rekenschap wegens de moord op zijn vader wil vragen ontkomt de «Cornel» door een list.
Patterson is vastbesloten thans de opzoekingen naar de schat in het Zilvermeer voort te zetten. Zijn dochter Ellen zal hem vergezellen en vermits Fred de moordenaar toch nog eens hoopt te ontmoeten sluit hij zich bij hen aan. Bijgevolg moet Old Shatterhand zijn belofte nakomen Fred helpen, en met Winnetou, Sam Hawkins en Gunstick Uncle zet hij zich aan het hoofd van het kleine troepje, waarbij zich ook nog de zonderlinge en in het Wilde Westen op vlinders jagende Mister Castlepool aansluit.

Old Shatterhand (Lex Barker) heeft zijn tegenstrever
neergeveld, maar zal – zeer nobel – diens leven sparen.

Inmiddels heeft de «Cornel» zijn snode voornemens niet opgegeven en hij bedenkt een duivels plan om Old Shatterhand en zijn vrienden te vernietigen. Hij overvalt met zijn «tramps» een dorp van Utah-Indianen, door wier gebied de kleine expeditie van Old Shatterhand moet trekken. Het dorp wordt volledig platgebrand. De «Cornel» heeft goed gezien. De IIndianen zweren wraak te nemen op alle blanken en overvallen Old Shatterhands groepje, dat argeloos door hun gebied rijdt. Temidden van het tumult stort Ellens paard in elkaar en terwijl het Old Shatterhand en zijn vrienden gelukt de aanval van de roodhuiden af te slaan valt Ellen in handen van de «tramps», die van op afstand het verloop van de strijd hebben gevolgd.
mededogen zal kennenmet zijn geva11- Patterson en Fred zijn onmiddellijk bereid aan de «Cornel» de schat aan te bieden als losgeld voor Ellen. Fred zal hem het aanbod overbrengen; vermits men echter terecht beducht is voor het karakter van de misdadiger gaat men met de grootste voorzichtigheid tewerk. Frend prent zich het plan goed in het geheugen en dan verbrandt men de papieren: de «Cornel» zal slechts aan de schat komen, wanneer Fred en Ellen geen haar op het hoofd wordt gekrenkt. Vermits men zich gemakkelijk kan inbeelden dat de «Cornel» niet veel mededogen zal kennen met zijn gevangenen willen Old Shatterhand en zijn vrienden langs de snelste weg – dat betekent: recht door het gebied van de opstandige Utahs – naar het Zilvermeer.

Misschien glimlacht u, maar deze vier opperhoofden voor de wigwam,
behoren ongetwijfeld tot de zuiverste Karl May-romantiek.

Maar niettegenstaande hun voorzichtigheid worden ze spoedig ontdekt door de Indianen en naar hun tentenkamp overgebracht. Men gelooft Old Shatterhand, die bekend staat als de vriend van alle Indianen, dat hij en zijn vrienden het Utah-dorp niet platgebrand en beroofd hebben. Maar de Indianen willen hun eed, namelijk alle blanken als offer te doden, niet breken! De raad van de ouden velt een Salomo’s oordeel: Old Shatterhand en het opperhoofd «Grote Wolf», een man wreed en sterk als een wolf, zullen een strijd op leven en dood voeren. Old Shatterhand haalt de bovenhand na een vreselijk gevecht, maar hij laat het opperhoofd leven en wint derwijze opnieuw de vriendschap van de Utah-Indianen. Het ergste is vermeden maar er is kostbare tijd verloren gegaan. Verdere vertraging in de achtervolging van de «Cornel» ontstaat wanneer de naijverige onderhoofdman «Rollende Donder» een schare Utah-krijgers tegen de blanken heeft kunnen ophitsen, niettegenstaande de opnieuw gesloten vrede en vervolgt Old Shatterhand met zeer boosaardige bedoelingen.
Maar wannneer Winnetou zulks opmerkt lokt hij met de hulp van Old Shatterhand de achtervolgers in een val in de Geesten-Canyon. Old Shatterhand eist dat ze zich zullen overgeven – en dan verschijnt het opperhoofd «Grote Wolf», die het verraderlijk onderopperhoofd doodt en met Old Shatterhand de vredespijp rookt.

Götz George, als de jonge Fred Engel, is al
even veel mans als Old Shatterhand zelf!

Inmiddels verkeren Fred en Ellen in het grootste gevaar. Aan het Zilvermeer aangekomen heeft de «Cornel» de gevangenen laten vastbinden en is dan zelf met enkelen van zijn kornuiten naar de grotten geroeid, waarin de schat schijnt verstoken te zijn. En inderdaad vinden ze daar onmetelijke rijkdommen – op het zicht waarvan de mannen omzeggens waanzinnig worden. En daarom slaan ze de «behoeder van de schat», een oude Indiaan, dood, maar daarna pogen ze elkaar om te brengen. De «Cornel» komt als overwinnaar uit deze bloedige strijd, maar veel tijd is hem niet gegeven om van zijn zege te genieten. Stervend heeft de «behoeder van de schat» nog juist de kracht om een mechanisme in beweging te zetten, waardoor de hele, geweldige grot instort.
De «tramps», die vanaf de oever getuige zijn van deze catastroof, werken hun woede en ontgoocheling uit op hun gevangenen. Reeds leggen zij Fred een lus op de hals – maar daar weerklinkt de oorlogskreet van de Utrahs die het beroep op hun hulp van Old Shatterhand hebben beantwoord. Binnen enkele ogenblikken is het verschrikkelijk gevaar geweken.
De schat het Zilvermeer zal echter voor altijd begraven blijven onder geweldige rotsmassa’s.
Dat is de avontuurlijke geschiedenis van «De Schat in het Zilvermeer» aangepast voor de film.

Zulke roodhuidige krijgers als deze hier, zijn niet de
eersten de besten en zij geven Old Shatterhand de handen
vol werk! Maar de vredespijp kan wonderen verrichten.

De regie van deze veelbewogen cinemascoop-kleurenfilm wordt waargenomen door Harald Reinl 2. De belangrijkste rollen zijn als volgt verdeeld: Lex Barker 3 als Old Shatterhand; Götz George 4 als Fred Engel; Herbert Lom 5 als Cornel Brinkley; Karin Dor 6 als Ellen Patterson; Eddi Arent 7 als Castlepool; Marianne Hoppe 8 als Mrs Butler; Jan Sid 9 als Patterson; Ralf Wolter 10 als Sam Hawkins; Mirko Bauman 11 als Gunstick Uncle; en : Jozo Kovacevic 12; Slobodan Dimitrijevic 13; Miliroj Stojanovic 14; Branko Spoljar 15; Velimir Hitil 16; Antun Nalis 17 en als Winnetou : Pierre Brice 18.

[1]	In: ABC Antwerpen, 6 oktober 1962.

[2]

Harald Reinl (* 8 juli 1908 , † 9 oktober 1986) was een Oostenrijks filmregisseur en schrijver van draaiboeken, die tekende voor vijf van de zeventien grote Karl May-films uit de jaren ’60: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968).

[3]

Lex Barker (voluit: Alexander Chrichlow Barker Jr., * 8 mei 1919 , † 11 mei 1973) was een Amerikaans acteur, die in vijf films furore maakte als Tarzan; in Europa was zijn eerste grote rol die van Robert – de verloofde van de vrouwelijke hoofdrolspeelster Sylvia (Anita Ekberg) – in de klassieker „La dolce vita” van Federico Fellini, alvorens hij optrad in maar liefst twaalf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60: als Old Shatterhand in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); als Kara Ben Nemsi in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); als Dr. Sternau in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).

[4]

Götz George (voluit: Götz Karl August George, * 23 juli 1938 , † 19 juni 2016) was een Duits acteur, die net als Romy Schneider zijn debuut op het witte doek maakte in „Wenn der weiße Flieder wieder blüht” uit 1953, maar die in de jaren ’80 vooral bekendheid genoot als Horst Schimanski in zeventien afleveringen van Tatort. Behalve als Fred Engel in „Der Schatz im Silbersee” (1962) acteerde hij ook nog in twee andere verfilmingen naar Karl May: „Unter Geiern” (de rol van Martin Baumann, 1964) en „Winnetou und das Halbblut Apantaschi” (als Jeff Brown, 1966).

[5]

Herbert Lom (eigenlijk: Herbert Karl Angelo Kuchacevič von Schluderpacher, of in het Tsjechisch Herbert Karel Angelo Kuchacevič ze Schluderpacheru, * 11 september 1917 , † 27 september 2012) was een Britse – van origine Oostenrijks/Tsjechisch acteur en auteur. Hij speelde in talloze films, maar het bekendst was zijn rol als commissaris Dreyfus in de Pink Panther-films met Peter Sellers. In „Der Schatz im Silbersee” (1962) speelde hij de booswicht Cornel Brinkley.

[6]

Karin Dor (eigenlijk: Kätherose Derr, * 22 februari 1938 , † 6 november 2017), was een Duitse actrice. Zij speelde naast haar rol als Bondgirl Helga Brandt in „You only live twice” o.a. in drie verfilmingen naar de boeken van Karl May: Ellen Patterson in „Der Schatz im Silbersee” (1962), Ribanna in „Winnetou, 2. Teil” (1964) en Mabel Kingsley in „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten”. Van 1954 tot 1968 was zij getrouwd met de Oostenrijkse regisseur Harald Reinl (* 8 juli 1908 , † 9 oktober 1986), die tekende voor vijf van de zeventien grote Karl May-films uit de jaren ’60: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968).

[7]

Eddi Arent (eigenlijk: Gebhardt Arent, * 5 mei 1925 , † 28 mei 2013) was een Duitse acteur, die voorkomt in de verfilmingen naar Karl May „Der Schatz im Silbersee” (1962) „Winnetou, 2. Teil” (1964) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968) en daarin steeds de rol van Lord Castlepool speelt.

[8]

Marianne Hoppe (voluit: Marianne Stefanie Paula Henni Gertrud Hoppe, * 26 april 1909 , † 23 oktober 2002) was een Duits toneel- en filmactrice, die zowel voor als tijdens de oorlog in een groot aantal film schitterde; zij stond op de zogeheten Gottbegnadeten-Liste van het Reichsministerium für Volksaufklärung und Propaganda van Joseph Goebbels ook na de oorlog was zij tot een jaar voor haar dood in meer dan vijftig films te zien; een daarvan was „Der Schatz im Silbersee”, waarin zij de rol van Mrs Butler speelt.

[9]

Jan Sid (eigenlijk: Sima Janićijević, * 26 oktober 1912 , † 7 september 1996) was een Joegoslavisch-Servisch acteur, die vooral in Joegoslavische tv-series en -films optrad. In 1962 speelde hij bovendien ingenieur Patterson in „Der Schatz im Silbersee”, zes jaar later gevolgd door de rol van majoor Kingsley in „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten”.

[10]

Ralf Wolter (* 26 november 1926 , † 14 oktober 2022) was een Duits acteur, die in meer dan 230 films speelde; zijn bekendste rollen zijn die van Sam Hawkens in „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968); Hadschi Halef Omar in „Der Schut” (1964), „Durchs wilde Kurdistan” (1965) en „Im Reiche des silbernen Löwen” (1965); Andreas Hasenpfeffer in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).

[11]

Mirko Boman (* 11 december 1926 , ’ 30 augustus 2013) was een Joegoslavisch-Kroatisch acteur, die in vier verfilmingen naar Karl May opdook: als Gunstick Uncle in „Der Schatz im Silbersee” (1962) en „Winnetou, 2. Teil” (1964); als Dick Stone in „Old Shatterhand” (1964) en als Lange Davy in „Unter Geiern” (1964).

[12]	Jozo Kovačević (* onbekend , † onbekend) is of was een Joegoslavisch acteur, die we kennen uit twee verflimingen naar Karl May: als Großer Wolf in „Der Schatz im Silbersee” (1962) en als opperhoofd van de Ponca’s in „Winnetou, 2. Teil” (1964).

[13]

Slobodan Dimitrijević (* 20 april 1941 , † 4 december 1999) was een Joegoslavisch-Servisch acteur, die in enkele, vooral Duitse films speelde. Hij speelde de rol van Rollender Donner in „Der Schatz im Silbersee” (1962), die van Schneller Panther in „Winnetou, 3. Teil” (1965) en die van messenwerper en lijfwacht in „Der Ölprinz” (1965).

[14]	Milivoj Stojanović (* onbekend , † onbekend) is of was een Joegoslavisch acteur, die we alleen kennen van zijn rolletje als Knox in „Der Schatz im Silbersee”.

[15]

Branko Špoljar (* 5 januari 1914 , † 27 oktober 1985) was een Joegoslavisch acteur, die vooral in Joegoslavische producties optrad, maar ook in vier bijrollen in verfilmingen naar Karl May: als Doc Jefferson Hartley in „Der Schatz im Silbersee” (1962), als Bancroft in „Winnetou, 1. Teil” (1963), anoniem in „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966) en als majoor Cranfield in „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968).

[16]	Velimir Chytil (* 21 juli 1925 , † 9 april 2009) was een Joegoslavisch-Kroatisch acteur en poppenspeler; in West-Europa kennen we hem van twee bijrollen in verfilmingen naar Karl May: als Woodward in „Der Schatz im Silbersee” (1962) en als Carter in „Winnetou, 2. Teil” (1964).

[17]

Antun Nalis (ook bekend als Tonči Nalis, * 4 februari 1911 , † 14 februari 2000) was een Joegoslavisch-Kroatisch acteur die in zijn vaderland en in Italië in meer dan honderd films heeft gespeeld; maar ook in een zestal verfilmingen naar Karl May: de rol van Bruns in „Der Schatz im Silbersee” (1962), barman Hicks in „Winnetou, 1. Teil” (1963), luitenant Wagner in „Winnetou, 2. Teil” (1964), Jenkins in „Der Ölprinz” (1965), en Cortejo in „Der Schatz der Azteken” (1965) en „Die Pyramide des Sonnengottes” (1965).

[18]

Pierre Brice (artiestennaam van Pierre Louis Baron le Bris, * 6 februari 1929 , † 6 juni 2015) was een Frans acteur, die in maar liefst elf van de zeventien grote Karl-May-verfilmingen in de jaren ’60 de rol van Winnetou speelde: „Der Schatz im Silbersee” (1962), „Winnetou, 1. Teil” (1963), „Old Shatterhand” (1964), „Winnetou, 2. Teil” (1964), „Unter Geiern” (1964), „Der Ölprinz” (1965), „Winnetou, 3. Teil” (1965), „Old Surehand, 1. Teil” (1965), „Winnetou und das Halbblut Apanatschi” (1966), „Winnetou und sein Freund Old Firehand” (1966) en „Winnetou und Shatterhand im Tal der Toten” (1968). Voorts speelde hij nogmaals de rol van Winnetou in de tv-series „Mein Freund Winnetou” (1980) en „Winnetous Rückkehr (1998) en trad hij een aantal malen op als gastacteur (uiteraard eveneens in de rol van Winnetou) bij de Karl-May-Spiele van Elspe en Bad Segeberg.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

www op deze website