NAAST Marlene Dietrich 2 beschikken onze echtgenoten en vaders nog over een ijzersterke jeugddroom: Karl May. Meer dan de nationaliteit heeft dit tweetal weliswaar niet gemeen, maar beiden slaagden er onmiskenbaar op hun manier in onverwoestbare herinneringen achter te laten in de harten van een groot deel onzer mannen. Zeg: Der blaue Engel, of zeg: Old Shatterhand en zie er verschijnt ongeveer dezelfde dromerige blik in de ogen van de wederhelft en automatisch borrelen er dan roemruchte bijzonderheden over het betreffende onderwerp omhoog.

ZAL het onze zoons net zo vergaan? Ik vrees dat Marlene het op den duur moet afleggen tegen een ander fraai paar benen en een moderner oogopslag maar dat Karl nog een tijdje meegaat, is wel aan te nemen. Zijn onverschrokken hoofdpersoon, die elk paard kan berijden, nergens bang voor is, tevreden kan zijn met een slok water en een handje gedroogd bisonvlees, daarentegen alleen genoegen neemt met de beste wapens en die bovendien weet te hanteren, let wel: altijd rechtvaardig – is ook nu nog best in staat het romantische jongenshart in lichtelaaie te zetten.
In Duitsland zijn tot op heden meer dan 15 miljoen exemplaren van de 70 boeken, die Karl May schreef in omloop gebracht en het aantal vertalingen – in 20 landen – dat werd uitgegeven, is niet te schatten.
In meer dan een opzicht wordt de herinnering aan de geestelijke vader van Winnetou en Kara Ben Nemsi in zijn geboorteland wakker gehouden. Er worden b.v. openluchtvoorstellingen voor de jeugd opgevoerd, getrouwe bewerkingen van zijn verhalen, waarin pijl en boog, paarden en knotsen een hartig woordje meespreken. Verder bestond er voor de oorlog een soort pelgrimsoord voor vurige Karl May-vereerders in Dresden-Radebeul 3, in de vorm van een museum “Villa Shatterhand” genaamd. Dit gebouw was van boven tot onder volgepropt met souvenirs en meubilair van de schrijver; zijn bureau, zijn beroemde sofa waren te zien naast brieven, documenten, tapijten, buffelhoornen, originele manuscripten en een omvangrijk archief, dat door Karl May ongetwijfeld naarstig werd geraadpleegd in zijn produktieve jaren.

Het grootste deel van die nalatenschap is op de een of andere manier vanuit Oost-Duitsland in de Bondsrepubliek terecht gekomen en wacht sinds een paar jaar, verpakt in een groot aantal kisten, op een nieuw onderdak. Dit ogenblik is nu aangebroken want men wil ter ere van de 120ste verjaardag van Karl May op 25 februari een nieuw museum openen in Bamberg, dat tegelijkertijd een trefpunt moet worden voor de jeugd uit binnen- en buitenland.
Zoals bekend woont de uitgever van de Karl May-werken in Bamberg en het gebouw waarin het museum wordt ondergebracht was tot nu toe al een internationaal clubgebouw voor Duitse en Amerikaanse jongeren. Binnenkort is het dus mogelijk zoonlief die net als eens zijn papa, met gloeiende wangen gebogen zit over de avontuurlijke reisverhalen, te trakteren op een bezoek aan de souvenirverzameling van zijn geliefde schrijver. Ongetwijfeld zal hij daar de meest uiteenlopende mede-vereerders aantreffen om van gedachten te wisselen.
Voor de vaders die beschikken over de Karl May-uitgaven van de uitgeverij Becht 4, die overigens nog steeds te koop zijn, is het bijna vanzelfsprekend dat zij de fakkel aan hun zoon doorgeven door hem een van zijn eigen lievelingsexemplaren onder de neus te houden. Voor wie echter niet zo gelukkig is nog in het bezit te zijn van de veelgelezen eigen kinderboeken en toch eens wil zien hoe zijn naamgenoot reageert op de heldendaden tussen Indianen en Arabieren, kan het misschien eens proberen met een van de Karl May-pockets die de uitgeverij Het Spectrum binnenkort in vertaling op de markt gaat brengen.

[1]	In Het Parool, 24 februari 1962. Op 3 april 1962 werd hetzelfde artikel - met ietwat gewijzigde inleiding, omdat het voor een jonger lezerspubliek was bestemd - ook gepubliceerd, maar dan anoniem in het Dagblad voor Amersfoort.

[2]

Marlene Dietrich (voluit: Marie Magdalene Dietrich (* 27 december 1901 , † 6 mei 1992) was een Duits, later Amerikaans actrice en zangeres. Zij brak in 1930 internationaal door als Lola in de film „Der blaue Engel”; andere bekende films waarin zij acteerde, zijn o.a. „Blonde Venus”, „The Scarlett Empress”, „The Devil is a Woman”, „The Spoilers”, „Pittsburgh”, „Kismet”, „A Foreign Affair”, „Around the world in 80 Days”, „Witness for the Prosecution”, „Judgement at Nuremberg” en „Schöner Gigolo, armer Gigolo”.

[3]	Radebeul is nooit een stadsdeel van Dresden geweest, dus de benaming Dresden-Radebeul is onjuist; voor invoering van de postcode werd de stad op brieven e.d. ietwat overbodig „Radebeul bei Dresden” genoemd, alsof er nog tientallen andere Radebeule zouden bestaan.

[4]

Herman Johan Wilhelm Becht (* 25 maart 1862 , † 26 februari 1922) was aanvankelijk handelsreiziger voor Van Holkema & Warendorf, maar al in 1892 vestigde hij zijn eigen uitgeverij in Amsterdam. In het logo van de uitgeverij stonden de initialen H.J.W.B. voor de zinsnede „Hebt In Werken Bevrediging”. In 1986 werd de uitgeverij overgenomen door Johannes Hendricus Gottmer (* 1902 , † 1974: Gottmer Uitgevers Groep) in Haarlem; de boeken van Becht verschijnen echter nog steeds onder hun eigen naam.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

www op deze website