Waarom gaan de mensen naar Bayreuth, naar Salzburg, naar Oberammergau? Doen zij het uit kunstliefde, uit de behoefte om eens iets heel bijzonders op artistiek gebied mee te maken, of bezoeken zij deze beroemde plaatsen omdat een beschaafd mens er toch eens geweest moet zijn? Natuurlijk is het drukke bezoek aan zulke plaatsen een zaak van mode, maar juist in de mode liggen waarheid en onechtheid op onontwarbare wijze dooreengemengd. Altijd zit er in elke mode iets wat de tijd typeert, altijd voldoet zij kennelijk aan een bepaald stijlgevoel, maar ook altijd moet zij het hebben van slaafse zucht tot navolging, van „het hoort nu eenmaal zo”, van de macht der reclame.
Mag men het succes van Salzburg en andere kunststeden voor een groot deel verklaren uit overwegingen van cultureel fatsoen en uit de vakkundigheid waarmee de artistieke show er gepresenteerd wordt, er is tegenwoordig ook een kunststad waar de mensen uit zichzelf naar toe stromen en waar zij blijkbaar buitengewoon bevredigd worden. Wij bedoelen Bad Segeberg, een toeristisch oord in het noorden van Duitsland, ergens in het oostelijk deel van Sleeswijk-Holstein. Daar komen ieder zomerseizoen tegenwoordig een honderdduizend mensen, niet uit aanhankelijkheid jegens Mozart 2 of Wagner 3, maar jegens de schrijver die hun jeugdjaren althans in hun gedachtenleven met vreemde avonturen heeft gevuld.
Bad Segeberg is namelijk de de laatste jaren in bekendheid en aanzien groeiende stad van de Karl May-Festspiele. Karl May is al bijna een halve eeuw geleden gestorven, maar nog altijd is hij een bekend, een geliefd en een veel gelezen schrijver. Misschien dat de jeugd van tegenwoordig langzamerhand iets anders begeert maar voor vele ouderen in tal van landen is hij jaren lang de schrijver bij uitstek geweest, de man wiens boeken men las en herlas. Het verbaast niemand dat er daar in Bad Segeberg veel ouderen komen kijken, terwijl de opzet toch allereerst is geweest iets goeds voor de jeugd te brengen.
Het is met de mens zowel als met de schrijver Karl May een merkwaardig en zelfs een mysterieus geval. Geboren en getogen in het Saksische land, schijnt hij in later jaren toch wel enige verre reizen te hebben gemaakt, maar geenszins zovele en zo uitgestrekte als hij in zijn boeken laat voorkomen. Hij heeft moeilijke tijden en zelfs pijnlijke episoden in zijn leven meegemaakt en deswege is hij dan ook wel voor oplichter en vervalser uitgekreten. Anderen zijn met hartstocht voor hem in het strijdperk getreden en hebben geprobeerd hem van alle blaam te zuiveren. In Duitsland heeft men lange tijd Karl May-genootschappen gekend, die Karl May-jaarboeken uitgaven 4 en Karl May-congressen belegden. Ook in ons land zijn er, die een gehele bibliotheek van en over deze figuur hebben verzameld en jaren studie aan hem hebben gewijd.
Toch was het de vraag of het in 1952 door Bad Segeberg genomen initiatief zou aanslaan. Er was reeds een traditie van Karl May-Festspiele, maar deze was gebonden aan een Saksisch plaatsje in de Oostzone 5. Nu begon men hier opnieuw en men was al heel blij toen de min. van O., K. en W. in Kiel de scholen, jeugdgroepen en andere verenigingen opwekte vooral een bezoek aan dit artistiek evenement te brengen. leder jaar wordt het er drukker; nu al voor de achtste maal heeft men moeten constateren dat de ouderen allerminst wegblijven, maar dat zij hier integendeel met groter verwachtingen en rijker herinneringen aan hun geliefde jeugdlectuur komen. Wat is mooier dan dat jeugddromen werkelijkheid worden?
En zo jaagt nu de edele Winnetou daar op zijn nog edeler paard over de prairie. Zo worden Old Shatterhand en Old Surehand daar door toneelspelers van naam gespeeld en treden er artiesten op die in het winterseizoen een rol in de bekendste moderne stukken hebben. Niet alleen verwijlt men daar bij de dappere Indianen, maar men zoekt er ook naar de schat in het Zilvermeer. En natuurlijk trekt men met de kleine Hadschi Halef Omar door de Arabische woestijn, of men beleeft spannende avonturen in de schuilhoeken van de Balkan. Diever zal dan met de gehele Shakespeare 6 voorlopig nog niet klaar zijn, in Bad Segeberg zit men ook niet dadelijk om geschikte stof verlegen: Karl May moge een fantast geweest zijn, hij had een onuitputtelijke fantasie.
Men kan het de Duitsers wel toevertrouwen dat het allemaal zo echt en degelijk mogelijk wordt opgezet. Geleerde volkenkundigen hebben zich er mee bemoeid, men is apart naar Kaïro gereisd om de authentieke kledij der Bedouïenen te bemachtigen, men heeft de meest passende volksmuziek uit de Balkanlanden of uit Egypte op platen opgenomen. Naast Kara ben Nemsi, de nobele reiziger uit het Frankenland, ziet men nu de woeste zonen der woestijn, men maakt er kennis met de sheik en met zijn verhulde maar desniettemin schone dochter, met schurken en verraders, maar ook met voorbeelden van mensenmin en opofferingsgezindheid.
Het Is allemaal heel erg Duits, heel erg kinderlijk en heel erg menselijk. Het voldoet aan de behoeften van een groot publiek, zoals dat ook de Amerikaanse Wild-West-films, de Engelse avonturenboeken voor de jeugd en bepaalde Nederlandse stripverhalen doen. De snobs gaan niet naar Bad Segeberg; daar komen alleen de rustige burgers die zo graag avonturier hadden willen zijn.
In: Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland, 8 augustus 1959.
Alleen de eerste twee alinea’s zijn anders, maar voor de rest is de tekst vrijwel letterlijk hetzelfde als de artikelen die onder de titel „Karl May herleeft in bad Segeberg. Na Mozart en Wagner nu ook Karl May zijn eigen stad” – eveneens op 8 augustus 1959 – in de Provinciale Drentsche en Asser Courant resp. op 21 september 1959 onder de titel „Bad Segeberg vaart wel bij Karl May-Festspiele. Geen snobs, maar rustige burgers komen er kijken” in de Zutphense Courant verschenen.
Alleen het artikel in de Leeuwarder Courant is ondertekend met de letter „P.”, de andere artikelen zijn anoniem gepubliceerd; de „P.” staat voor J. Piebenga, indertijd hoofdredacteur van de krant uit Leeuwarden.
Wolfgang Amadeus Mozart (eigenlijk: Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, * 27 januari 1756 , † 5 december 1791) was een Oostenrijks componist, pianist, violist en dirigent, die in zijn te korte leven ongelooflijk veel heeft gecomponeerd, zoals 41 symfonieën, tientallen concerten voor solo-instrumenten en orkest, negentien missen, een requiem en tweeëntwintig opera’s en Singspiele, waarvan „Bastien und Bastienne”, „Mitridate”,
„Ascanio in Alba”, „Il sogno di Scipione”, „Il rè pastore”, „Idomeneo”, „Die Entführung aus dem Serail”, „Le nozze di Figaro”, „Don Giovanni”, „Così fan tutte”, „Die Zauberflöte”, „La clemenza di Tito” de bekendste zijn.
Richard Wagner (voluit: Wilhelm Richard Wagner, * 22 mei 1813 in Leipzig , † 13 februari 1883) was een Duits componist, dramaturg, dichter, schrijver, theaterregisseur en dirigent. Zijn opera’s „Die Feen”, „Das Liebesverbot oder Die Novize von Palermo”, „Rienzi, der Letzte der Tribunen”, „Der fliegende Holländer”, „Tannhäuser und der Sängerkrieg auf Wartburg”, „Lohengrin”, „Der Ring des Nibelungen, ein Bühnenfestspiel für drei Tage und einen Vorabend” (bestaande uit „Das Rheingold (Vorabend)”, „Die Walküre (Erster Tag)”, „Siegfried (Zweiter Tag)” en „Götterdämmerung (Dritter Tag)”), „Tristan und Isolde”, „Die Meistersinger von Nürnberg” en „Parsifal, ein Bühnenweihfestspiel” gelden nog steeds als het onbetwiste hoogtepunt van de Duitstalige operacomposities. Daarnaast heeft hij nog talloze orkestwerken, waaronder twee symfonieën, gecomponeerd.
De Karl May Jahrbücher werden niet uitgegeven door een genootschap, maar in 1918 en 1919 door uitgever Schottländer in Breslau en tussen 1920 en 1933 door het Karl-May-Verlag te Radebeul.
Kurort Rathen, tussen 1938 en 1941. Vanaf 1942 lag de opvoering stil omdat er vanwege de oorlog een geld meer was; na de oorlog volgde de communistische bezetting en pas in 1984 werden de regels dusdanig versoepeld dat nieuwe opvoeringen konden plaatsvinden, maar dat kon de krant in 1959 natuurlijk nog niet weten.
William Shakespeare (gedoopt op 26 april 1564 [juliaans] , † 23 april [juliaans]/3 mei 1616 [gregoriaans]) was een Engels toneelacteur, dramaturg en
Lyricus. Naast 154 sonetten en vijf epische dichtwerken schreef hij 37 of 38 toneelstukken die tot op de dag van vandaag tot de hoogtepunten van de wereldliteratuur worden gerekend. Een opsomming van de hoogtepunten van zijn drama’s is een opsomming van nagenoeg zijn complete toneelwerk: „Titus Andronicus”, „The Comedy of Errors”, „The Two Gentlemen of Verona”, „King Richard II”, „King Richard III”, „The Taming of the Shrew”, „Romeo and Juliet”, „A Midsummer Night’s Dream”, „King Henry IV, Part 1”, „The Merchant of Venice”, „King Henry IV, Part 2”, „Much Ado about Nothing”, „As You Like It”, „The Tragedy of Julius Caesar”, „The Merry Wives of Windsor”, „Troilus and Cressida”, „Hamlet, Prince of Denmark”, „All’s Well That Ends Well”, „Measure for Measure”, „Othello”, „King Lear”, „Timon of Athens”, „Antony and Cleopatra”, „Macbeth”, „Coriolanus”, „The Winter’s Tale”, „The Tempest” en „King Henry VIII or All Is True”.
In het Drentse Diever worden sinds 1946 toneelstukken van Shakespeare opgevoerd in de open lucht.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
Terug naar de Karl May-startpagina.
Terug naar de Apriana-startpagina.
