EEN REPORTAGE VOOR JULLIE

Karl May, fantast, die zichzelf met Old Shatterhand vereenzelvigde


anoniem 1

Een paar weken geleden hebben jullie kunnen lezen over de Indianen in de reservaten van Noord-Amerika en heel veel jongens en meisjes hebben ons gevraagd iets meer te vertellen over Karl May, de beroemde schrijver van de nog beroemder avonturenboeken over Indianen en bewoners van de Balkan.

Natuurlijk kennen jullie allemaal Old Shatterhand en Kara Ben Nemsi of anders hebben jullie ouders er vast wel eens over verteld. Heel veel mensen denken, dat Karl May en de hoofdfiguren uit zijn boeken dezelfde zijn: dat Karl May al die avonturen zelf heeft meegemaakt. Maar dat is niet waar!

ZOON VAN WEVER

Karl May werd in 1842 in Hohenstein-Ernstthal 2, een klein textielstadje bij Dresden 3, geboren. Hij was de zoon van een wever en thuis (het gezin telde twaalf 4 kinderen) hadden ze het beslist niet breed. Maar de jonge Karl beschikte over een ongebreidelde fantasie en wanneer hij stil voor zich uit zat te kijken, kon je er zeker van zij, dat hij de meest fantastische avonturen meemaakte. Karl May geloofde niet, dat hij arm en onaanzienlijk zou blijven. Hij wilde verre reizen maken en hij verlangde eer, roem en rijkdom.

FANTASIE

Hij heeft veel meegemaakt: vlak na zijn geboorte kreeg de jonge May een ernstige oogziekte en tot zijn vierde jaar was hij bijna blind. Na een moeilijke operatie kreeg hij zijn gezichtsvermogen weer terug. Zijn fantasie werkte niet alleen in zijn jeugd maar ook later op volle toeren, en speelde hem vaak parten. Hij gaf zich uit voor arts, officier en baron. Zijn ziekelijk verlangen naar rijkdom en aanzien bracht hem eenmaal 5 zelfs in de gevangenis.
IJdel was hij ook: zijn boeken schreef hij in de ik-vorm en wanneer men hem vroeg, of hij zelf Old Shatterhand of Kara Ben Nemsi was, gaf hij dat toe, hoewel hij in werkelijkheid nooit Europa heeft verlaten. 6 „Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel”, dat heeft ook Karl May moeten ervaren.

TWEE KAMPEN

Het publiek, zijn lezers, die achter de waarheid van de weverszoon kwamen, waren hevig teleurgesteld en bespotten en beschimpten de man, die eindelijk tot aanzien en rijkdom was gekomen. Zijn hele verdere leven hebben zijn vijanden hem achtervolgd met lasterpraatjes en roddelbriefjes. Het publiek was verdeeld in twee kampen: door velen werd hij veracht, door velen diep bewonderd.

LAATSTE WOORDEN

Karl May stierf in Wenen 7 op 30 maart 1912 aan een verkoudheid. Zijn laatste woorden waren „Dit is een overwinning, een overwinning! Ik zie alles rooskleurig”. Zesentwintig jaar na de dood van de schrijver bracht het opperhoofd van de Sioux-Indianen 8, Grote Slang een bezoek aan het graf van de schrijver, de man, die tot op heden als een groot auteur wordt beschouwd en wiens fantasie miljoenen en miljoenen kinderen én ouderen liet delen in fantastische avonturen.

Men las zijn boeken in de negentiende eeuw en men leest ze nóg. Even leek het of de beeldverhalen en „moderne” jeugdlectuur de romantische vertellingen van Karl May in de schaduw zouden stellen. Het is niet gebeurd: Winnetou en Old Shatterhand hebben de strijd wéér gewonnen!

En dan besluiten we deze week met een prettig nieuwtje. De boeken van Karl May zijn nu ook in pocket-uitgave verkrijgbaar 9. Ze zijn bij Uitgeverij Het Spectrum verschenen in De Juniorenreeks. Is een van jullie misschien vlug jarig?



KARL MAY



[1]In: Nieuwe Haagsche Courant, 29 maart 1958.
[2]De stad Hohenstein-Ernstthal bestaat pas vanaf 1 januari 1898 door de samenvoeging van Hohenstein en Ernstthal; Karl May werd op 25 februari 1842 geboren in Ernstthal.
[3]Bij Chemnitz.
[4]Pa en ma May hebben in totaal veertien kinderen gekregen, maar negen van hen stierven al voor hun derde levensjaar.
[5]Viermaal.
[6]Jawel: in 1900/1901 (Nabije en Verre Oosten) en 1908 (Noord-Amerika); weliswaar nadat hij de meeste van zijn boeken al had geschreven, maar hij heeft Europa dus wel degelijk ooit verlaten!
[7]Hij stierf gewoon thuis in Radebeul, weliswaar aan een verkoudheid die hij acht dagen eerder in Wenen had opgelopen.
[8]Susetscha Tanka (d.i. Grote Slang) was inderdaad weliswaar een opperhoofd, maar vooral een circusartiest bij Zirkus Sarrasani.
[9]Op dit moment (1958) alleen nog maar „Kara Ben Nemsi en de smokkelaars van de Tigris” en „Kara Ben Nemsi in de toren van Babel”; samen vormen beide boekjes de vertaling van „Bei den Trümmern von Babylon” (Gesammelte Werke, Band 27).



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website