AMERIKA IS VOLGENS vele Amerikanen „Gods Eigen Land”. De Europeanen zijn eer geneigd om te spreken van „Het Land van de Almachtige Dollar”. Maar wat hiervan ook zij, vrijwel allen zijn het er over eens, dat de meeste burgers der Verenigde Staten zakelijk denkende, nuchtere, technisch ingestelde, geld-verdienende mensen zijn. Voorts zijn zij democraten en vooruitstrevend. Dit alles is waar. Toch biedt de Amerikaanse mens, biedt de Amerikaanse samenleving nog andere aspecten, die niet minder opmerkelijk en stellig heel wat minder bekend zijn. Wie namelijk enigermate doordringt in Uncle Sam’s land, wie in de gelegenheid is om onder de oppervlakte en achter de schermen een kijkje te nemen, komt tamelijk spoedig tot het inzicht, dat de Amerikaanse burgerij nog heel andere eigenschappen heeft dan nuchterheid, zakelijkheid en democratische vooruitstrevendheid. Wie zo nu en dan eens een tipje van de Amerikaanse sluier opricht, bemerkt vrij snel, dat de behoefte aan romantiek, de neiging tot gewichtigdoenerij en het verlangen naar geheimzinnigheid in de Verenigde Staten stellig niet minder voorkomen dan elders op aarde.

Een overtuigend bewijs voor de juistheid van wat wij schreven – en tevens een der onbekendste en merkwaardigste vormen, waarin de Amerikaanse romantiek, geheimzinnigheid en gewichtigdoenerij tot uiting zijn gekomen – zijn de talrijke geheime genootschappen, die vooral vóór de Tweede Wereldoorlog in de Verenigde Staten een bloeiperiode doormaakten. Sommige dier genootschappen droegen (en dragen!) een politiek karakter, de vermaarde Ku-Klux-Klan bijvoorbeeld. De meeste echter waren niet of nauwelijks politiek getint. Wat waren zij dan wel?

Laat ons beginnen met te vertellen, dat verreweg het grootste aantal dier niet-politieke geheime genootschappen pas in onze eeuw het levenslicht aanschouwden. Betrekkelijk weinige zijn of waren van oudere datum. Zijn of waren? Ja, want er zijn er geweest, die na een kort bestaan ontbonden werden dan wel opgingen in andere organisaties van gelijke aard. Daar zij echter allemaal geheim waren of zijn, is het verre van gemakkelijk om het „jaartallenboekje” precies bij te houden. En nog moeilijker is het ons de juiste, tot op de dag van heden bijgewerkte gegevens omtrent al die geheime verenigingen te verzamelen.

Niettemin zijn wij in staat om u nopens Uncle Sam’s geheime genootschappen een aantal namen, bijzonderheden en cijfers te geven, die dateren uit de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, dus van ongeveer een kwart eeuw geleden.

Het staat wel vast, dat een aantal der geheime genootschappen uit die jaren nog steeds bestaat. Welke dat zijn, liet zich niet met zekerheid nagaan. De sprong naar het nabije verleden biedt ons echter de mogelijkheid om een indruk te krijgen van het wezen der niet-politieke geheime genootschappen aan de overzijde van de Atlantische Oceaan.
Eén enkel feit spreekt reeds boekdelen. Een jaar of vijfentwintig geleden waren er in de Verenigde Staten ruim achthonderd geheime genootschappen met een totaal ledental van meer dan dertig miljoen!
Het totale bevolkingscijfer bedroeg toen ongeveer 125.000.000, was dus ongeveer viermaal zo groot als het ledental der geheime genootschappen. Men bedenke hierbij, dat in het getal van 125.000.000 de kinderen inbegrepen waren, in dat van 30.000.000 niet.

Al die genootschappen werkten uiteraard in stilte, al belegden zij soms openbare samenkomsten. Stuk voor stuk beschikten zij over een reeks, geheime herkenningstekens. Elk genootschap had (wij houden deze beschouwing verder voorzichtigheidshalve in de verleden tijd!) bovendien zijn eigen geheime ordewetten, codes, geloften, idealen en verplichtingen.
De namen, die de genootschappen hadden gekozen, spraken sterk tot de verbeelding van de doorsnee-burger. Zij waren ontleend aan oude mysterie-genootschappen in de landen rond de Middellandse Zee, dan wel aan de tradities der Roodhuiden, aan primitieve en andere godsdiensten, aan de middeleeuwse ridderlijke ordes, kortom, aan exotische, bizarre, krijgshaftige of romantische voorbeelden. Geen wonder dus, dat de namen een hoogdravende indruk maakten! Woorden als mystiek, koninklijk, heilig, keizerlijk, ridderlijk, verheven, supreem, broederlijk, loyaal en illuster deden opgeld. Ook koos men wel dierennamen, namelijk als men wilde aanknopen bij de tradities en gebruiken van Amerika’s oudste bewoners, de Roodhuiden, die zich immers ook vaak tooiden met dierennamen.

Silvio Pellico 2, dichter en idealist, lid van de Carbonari 3 en als zodanig lot langdurige kerkerstraf veroordeeld, schreef na zijn vrijlating een beroemd boek over zijn _ gevangeniservaringen in de kerkers van Kasteel Spielberg.

„Mystieke” genootschappen hadden een bijzondere aantrekkingskracht. En er waren er vele. Wat denkt U, bij voorbeeld, van de „Ridders van de Mystieke Cirkel?” Of van de „Dames van de Mystieke Cirkel?” Dat deze „mystieke” verenigingen ook practisch en modern waren, bleek uit het feit, dat zij onderlinge wedstrijden uitschreven op het stuk van ledenwerving. Wonnen de „Ridders”, dan kregen zij van de „Dames” een prijs, en omgekeerd. Enigszins plechtiger waren — wij doen slechts een greep uit de veelheid — de „Aloude Arabische Orde van de Edelen van de Mystieke Tempel” en de „Mystieke Orde van de Gesluierde Profeten van het Betoverde Rijk”. Amerikaanse vrouwen konden (mits zij gevraagd werden) toetreden tot de „Orde der Geblinddoekte Edelvrouwen van de Mystieke Kuil” en tot andere, zich eveneens met het woord „mystiek” tooiende geheime genootschappen voor het zwakke geslacht.

Tal van andere geheime bonden waren, zoal niet „mystiek”, dan toch minstens „verheven” of „illuster”. Tienduizenden brave Amerikaanse burgers waren vóór 1940 bij voorbeeld lid van de „Illustere en Verheven Orde der Kruisvaarders” of van de „Keizerlijke en Illustere Orde van het Mystieke en Verheven Kruis”. Miljoenen anderen traden toe tot geheime genootschappen als daar waren de „Ridders van Pythias”, de „Sheiks der Moskee„, de „Goedwillende Orde der Apen”, de „Regenboogkleurige Orde van Iris”, de „Moderne Orde der Blanke Mahatma’s”, de „Samengeschakelde Orde der Hoe-Hoes”, de „Oosterse Orde der Tovermeesters”, de „Aloude en Illustere Orde van de Ridders van Malta”. Anderen weer maakten deel uit van geheime organisaties als de „Verheven Stam van Ben Hur”, de „Loyale Orde der Buffels” of van de „Goedwillende en Beschermende Orde der Elanden”.
U ziet het! Aan plechtstatige, pompeuze, hoogdravende, bombastische, romantische en geheimzinnig aandoende namen bestond beslist geen gebrek. De opsomming van alle achthonderd namen der geheime genootschappen zou een probaat middel zijn om duizeligheid op te wekken!

Nog iets over de dierennamen. Menig verkenner en voortrekker in Nederland tooit zich met een naam, die is ontleend aan de dierenwereld. Meer dan tien miljoen volwassen Amerikanen behoorden vóór 1940 tot een of ander geheim genootschap, dat – als vele Roodhuidenstammen van weleer – een dierennaam droeg. Als de ingewijden, de leden dier „dieren-genootschappen” samenkwamen, geschiedde dit met inachtneming van ceremoniën en plechtigheden, zoals wij die in de Indianenboeken van Cooper 4, Aimard 5, Karl May en andere auteurs kunnen vinden.
Kortom, de Amerikaan, die vóór 1940 lust had om een Rendier, een Uil, een Ceder van de Libanon, een Leeuw, een Slang, een Beer, een Aap, een Profeet, een Keizer, een Maharadjah of wat voor schoons en fraais ook te worden, behoefde niet naar Californië te reizen en zich in het filmcentrum Hollywood aan te melden als figurant. Hij (of zij) kon immers vrijwel overal in de Verenigde Staten dat geheime, romantische stadium bereiken.

[1]	In: Friese koerier : onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden, 11 januari 1958.

[2]

Silvio Pellico (* 24 juni 1789 , † 31 januari 1854) was een Italiaans schrijver, dichter, toneelschrijver en patriot, die zich verzette tegen de Oostenrijkse overheersing van Noord-Italië. Over zijn wederwaardigheden in de gevangenissen van Spielberg (nu: Špilberk in Brno, Tsjechië) en i Piombi in Venetië schreef hij in 1832 „Le mie prigioni” („Mijn gevangenissen”).

[3]

I Carbonari („de Kolenbranders” of „Houtskoolbranders”) waren leden van een geheime, revolutionaire groepering die vanaf ongeveer 1815 de eenwording van de Italiaanse gebieden voorstond en daarmee een bijdrage leverde binnen de periode van het Risorgimento (1815-1870). Zij streefden naar de oprichting van een constitutionele monarchie of republiek waarmee een einde gemaakt zou worden aan elke vorm van absolute macht, waaronder die van de paus, maar ook aan de Oostenrijkse overheersing van Noord-Italië.

[4]

James Fenimore Cooper (* 15 september 1789 , † 14 september 1851) was een Amerikaans schrijver, die vooral bekendheid verwierf met zijn zeeverhalen en historische verhalen, de Leatherstocking Tales, met Natty Bumppo in de hoofdrol; een van de beroemdste boeken uit deze reeks, „The Last of the Mohicans” wordt door vriend en vijand beschouwd als zijn meesterwerk.

[5]

Gustave Aimard (pseudoniem van Olivier Aimard, * 13 september 1818 , † 20 juni 1883) was een Franse reiziger in Noord- Amerika, Spanje en Turkije en schrijver van avonturenromans. Beroemd zijn zijn „Les Trappeurs de l’Arkansas”, „Le Chercheur de pistes”, „La Fièvre d’Or”, „Les Chasseurs d’Abeilles”, „Le Cœur de pierre”, „L’Araucan”, „Les scalpeurs blancs”, „Par mer et par terre” en, samen met Jules Berlioz d’Auriac (* 9 juli 1820 , † 16 september 1913) geschreven, „Jim, l’Indien”.

Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

www op deze website