IWAN SMIRNOFF OVERLEDEN

Een Karl May van de moderne tijd


anoniem 1

In het ziekenhuis van Palma op Majorca is gistermiddag om half zes de oud-KLM gezagvoerder Iwan Smirnoff op 61-jarige leeftijd aan een bloedinfectie overleden, waarvoor hij sedert een week in het ziekenhuis werd verpleegd. De naam Smirnoff was zowel in de nationale als internationale luchtvaart een begrip geworden. Vooral verwierf hij grote bekendheid door de befaamde Kerstvlucht in 1933 met de Pelikaan naar het voormalig Nederlands Indië. Met zijn zes miljoen afgelegde luchtkilometers en 28.600 vlieguren was Smirnoff de nestor van de luchtmiljonairs.

Iwan Washiliwitsj Smirnoff werd op 30 januari 1895 te Wladimir in Rusland geboren. In 1914 ging hij naar de universiteit van Petersburg maar van studie kwam niet veel, omdat hij nog in augustus van hetzelfde jaar als infanterist bij het leger kwam. Twee maanden later belandde Iwan in het ziekenhuis van Petersburg, waar hij met een tijdens gevechten ernstig gewonde voet moest worden opgenomen. Hoewel doktoren adviseerden de voet te laten amputeren, weigerde Smirnoff hiertoe over te gaan. Toen wij hem enkele maanden geleden op Majorca ontmoetten en hij voor ons talrijke oude herinneringen ophaalde wees hij triomfantelijk op zijn voet, die hem destijds na genezing nimmer meer in de steek heeft gelaten. Overigens was dat ziekenhuis in Petersburg er de oorzaak van, dat Smirnoff in contact met de luchtvaart kwam, want vanuit zijn raam had hij uitzicht op het vliegveld. Na zijn genezing vroeg hij plaatsing op de militaire vliegschool. Drie en half uur training bleek voldoende te zijn om Iwan alleen met een Farman-4 de lucht in te sturen. Al gauw werd hij bij het 19e eskader te Loetsk ingedeeld in welke periode hij verscheidene tegenstanders uit het luchtruim verdreef. Toen de revolutie uitbrak was Smirnoff officier en nog geruime tijd vocht hij met de Witrussen tegen de bolsjewisten, maar toen hem de grond te heet onder de voeten werd vluchtte Smirnoff via Wladiwostok en Honkong naar Singapore. Hier werd hij eerst geïnterneerd, maar later reisde Iwan via Egypte naar Engeland om dienst te nemen bij de RAF. Ook trad hij nog op als assistent van de militaire attaché te Parijs van de Witrussische generaal Wrangel 2. Toen deze was verslagen stond de avontuurlijke Rus, die door velen wel de moderne Karl May werd genoemd, op straat. Na veel moeite slaagde hij erin een baantje te vinden als monteur bij Handley Page. Z’n intrede in de burgerluchtvaart deed hij in 1921, toen hij vlieger werd bij de Belgisch maatschappij SNETA, de voorloper van de Sabena. Hier zat het hem evenmin mee, want een jaar later ging de SNETA-loods met alle vliegtuigen in vlammen op.
Wijlen dr. Albert Plesman 3 die hem later de „unrivalled captain” noemde, nam Smirnoff op proef in dienst. Zeven en twintig jaar lang diende Smirnoff, bij velen beter bekend onder de bijnaam „de Turk” de Nederlandse luchtvaartmaatschappij, waar hij grote roem oogstte met de befaamde Kerstpostvlucht in 1933 met de Fokker F-18 PH-AIP Pelikaan. Samen met Soer 4, Grosfeld 5 en Van Beukering 6 vloog hij in vier dagen, vier uur en veertig minuten van Amsterdam naar Batavia met 82.000 brieven aan boord. Op 18 december vertrok de Pelikaan, op 30 december landde de machine weer op een donker en mistig Schiphol, waar de bemanning door een geestdriftige menigte van ruim 25.000 mensen werd ingehaald. Met de drie andere bemanningsleden werd Smirnoff toen benoemd tot ridder in de orde van Oranje Nassau.
Bij het uitbreken van de oorlog in 1940 was Smirnoff net op weg naar Indië, waar hij nog enige tijd bij de KNILM bleef werken. Toen de Japanse overal kwam vloog de Turk met een groot aantal vluchtelingen en een partij diamanten naar Australië. Onderweg werd de machine echter aangeschoten maar Smirnoff wist zijn machine, hoewel verschillende passagiers waren gedood en hijzelf was gewond nog aan de Australische kust bij Broome neer te zetten. Korte tijd later zat hij alweer in de lucht en vloog o.m. geruime tijd voor het Amerikaanse transportcommando. In 1946 keerde de avonturier naar Nederland terug. Een jaar later maakte hij met een als toonkamer ingerichte DC-4 een vlucht van 80.000 kilometer en voorts leende de KLM hem nog uit als adviseur aan de Iraanse luchtvaartmaatschappij.

Geen administrateur

In 1949 werd hij gepensioneerd. Eerst was hij nog enige tijd administratief bij de KLM werkzaam, maar aan dit bureauleven kon de Turk niet wennen. Met zijn vrouw vertrok hij naar het eiland Majorco waar in bij een Moorse villa aan de stranden van Cale d’Or betrok. Smirnoff bracht hier zijn tijd door met schilderen en vissen. De in 1929 tot Nederlander genaturaliseerde Rus heeft tal van zijn belevenissen neergelegd in zijn boeken „Smirnoff vertelt” en „De toekomst heeft Vleugels”. Behalve ridder in de Orde van Oranje Nassau was hij houder van het vliegerkruis, het croix de guerre met de palmen van Frankrijk en talrijke Russische onderscheidingen uit de tsarentijd. Voorts maakte hij deel uit van het vliegergenootschap The Flying Inn, waarin hij op 13 oktober 1938 op plechtige wijze werd opgenomen. In januari van het vorige jaar werd de pionier ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag te Ouderkerk aan de Amstel door talrijke oude vrienden gehuldigd, bij welke gelegenheid prins Bernhard 7 hem persoonlijk telefonisch gelukwensen aanbood.
Het stoffelijk overschot van Iwan Smirnoff zal morgenochtend in Palma ter aarde worden besteld 8. De KLM zal hierbij worden vertegenwoordigd door de heer G. M. H. Frijns 9, hoofd van de dienst vluchtregeling en de vertegenwoordiger der maatschappij te Madrid.


[1]In: Het Vaderland, 30 oktober 1956.
[2]Peter von Wrangel (voluit: Freiherr Peter von Wrangel, Russisch: Барон Пётр Николаевич Врангель (baron Pjotr Nikolajevitsj Wrangel), * 15 augustus 1878 , † 25 april 1928) was een Russisch (tsaristisch) officier en commandant van de Witten tijdens de Russische Burgeroorlog.
[3]Dr. Albert Plesman (* 7 september 1889 , † 31 december 1953) was een Nederlands luchtvaartpionier en de eerste president-directeur van de KLM.
[4]Piet Soer (* 4 januari 1903 , † 6 april 1935) was de copiloot van Iwan Smirnoff op de Kerstpostvlucht naar Indië in 1933 met de „Pelikaan” van de KLM.
[5]Josephus Grosfeld (* 1901 , † 1991) was werktuigkundige aan boord van de „Pelikaan” van de KLM tijdens de Kerstpostvlucht naar Indië in 1933.
[6]Cornelis H. van Beukering (* 1905 , † 1945) was radiotelegrafist aan boord van de „Pelikaan” van de KLM tijdens de Kerstpostvlucht naar Indië in 1933.
[7]Prins Bernhard (voluit: Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter, Prins der Nederlanden, Prins van Lippe-Biesterfeld, geboren als Bernhard Friedrich Eberhard Leopold Julius Kurt Carl Gottfried Peter Graf von Biesterfeld, * 29 juni 1911 , † 1 december 2004) was de prins-gemaal van koningin Juliana (voluit: Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina, Prinses der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, hertogin van Mecklenburg, prinses van Lippe-Biesterfeld, * 30 april 1909 , † 20 maart 2004), koningin der Nederlanden van 4 september 1948 tot en met 30 april 1980.
[8]Smirnoffs lichaam werd in november 1959 herbegraven in Heemstede.
[9]Hubert Frijns (voluit: G. M. H. Frijns, * 1898 , † 6 september 1966) was werktuigkundige en later piloot bij de Marine Luchtvaart Dienst op Soesterberg; in 1927 stapte hij over naar de KLM als piloot. Van 1950 tot 1959 was hij als Hoofd Vluchtregeling werkzaam bij de KLM.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website