AMSTERDAM van DAG tot DAG

Het boek

CARL ZUCKMAYER


B. S. 1

De dichter, novelist en bovenal toneelschrijver Carl Zuckmayer 2 wordt 27 december a.s. zestig jaar. In ons land is Zuckmayer bekend door de voorstelling welke de Nederlandse Comedie heeft gegeven van zijn jongste toneelstuk Das Kalte Licht, en door de film naar zijn spel Der Teufels General. Binnenkort zal ook de film naar het toneelspel dat hij een Duits sprookje heeft genoemd Der Hauptmann von Köpenick 3 in ons land worden vertoond. Zuckmayers eersteling voor het toneel, de tragedie Kreuzweg heeft in 1921 in Berlijn haar omstreden première beleefd onder regie van Ludwig Berger 4, die met ons land aangename banden heeft. Zuckmayer is sindsdien nauw bij het toneel verbonden gebleven. In 1922 is hij dramaturg aan de stadsschouwburg van Kiel. In 1924 komt hij in München in aanraking met Brecht 5 bij het Deutsche Theater van Max Reinhardt 6. Vijf jaar later schrijft hij het manuscript voor de film Der blaue Engel 7. Als Hitler aan het bewind komt, reist Zuckmayer veel in het buitenland. Omstreeks 1936 maakt hij het manuscript voor Alexander Korda’s 8 film Rembrandt 9. In 1939 wordt hem en zijn gezin het Duitse burgerschap ontnomen, in dat jaar wijkt hij uit naar Amerika. In 1946 komt hij als burgerlijk beambte in dienst van de Amerikaanse regering naar Duitsland terug. Als eerbetoon aan deze voor Duitsland belangrijke auteur, die zich in zijn werk hoofdzakelijk met tijdsproblemen bezig houdt, is bij S. Fischer 10, Frankfort, een bundel verschenen – Fälle der Zeit, Carl Zuckmayer und sein Werk – waarin een keur van medewerkers persoon en werk karakteriseren. Uit deze bijdragen rijst de levenslustige, krachtige, met directe middelen werkende, zijn vaderland zeer genegen Duitser, die zijn jeugdliefde voor de Indianenverhalen van Karl May nimmer verloochent, duidelijk voor ons op. Er is voorts in dit met verscheidene foto’s verluchte boek, nog niet gepubliceerd werk van Carl Zuckmayer opgenomen.


[1]In: Algemeen Handelsblad, 27 oktober 1956.
Wie er schuilgaat achter de initialen B.S., is (mij) niet bekend.
[2]Carl Zuckmayer (* 27 december 1896 , † 18 januari 1977) was een Duitse schrijver. Zijn bekendste toneelstukken zijn „Der fröhliche Weinberg”, „Schinderhannes”, „Der Hauptmann von Köpenick” en „Des Teufels General”. Verder is zijn autobiografie „Als war’s ein Stück von mir” beroemd geworden, maar hij schreef ook de scripts van o.a. de Duitse film „Der blaue Engel” en de Nederlandse film „Boefje”. Zijn in 1926 geboren dochter droeg de doopnamen Maria Winnetou.
[3]Friedrich Wilhelm Voigt (* 13 februari 1849 , ” 3 januari 1922) was een Oost-Pruisische schoenmaker en kruimeldief die faam verwierf als „Hauptmann von Köpenick”: in een bij diverse uitdragerijen gekocht en samengesteld uniform wist hij twee gardepatrouilles plus het personeel van het raadhuis van Köpenick om de tuin te leiden om zich zo meester te maken van 4002 mark.
[4]Ludwig Berger (geboren als Ludwig Bamberger, * 6 januari 1892 , † 18 mei 1969) was een Duitse filmregisseur en schrijver. Berger was een pionier op het gebied van het televisiedrama. Bekende films van hem waren o.a.: „Ein Glas Wasser. Das Spiel der Königin”, „Ein Walzertraum”, „Das brennende Herz”, „Le petit café”, „Pygmalion” (in Nederland, 1937), „Ergens in Nederland” (eveneens in Nederland, 1939), „The Thief of Bagdad” (in Frankrijk, 1940), „Undine”, „Der Tod des Sokrates”, „Hermann und Dorothea” en „Odysseus auf Ogygia”.
[5]Bertolt Brecht (eigenlijk: Eugen Berthold Friedrich Brecht, * 10 februari 1898 , † 14 augustus 1956) was een Duitse dramaturg, librettist en lyricus. Zijn bekendste werk is de „Dreigroschenoper” (op muziek gezet door Kurt Weill), maar ook „Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny”, „Die heilige Johanna der Schlachthöfe”, „Die Horatier und die Kuriatier”, „Furcht und Elend des Dritten Reiches”, „Leben des Galileis”, „Mutter Courage und ihre Kinder”, „Der gute Mensch von Sezuan”, „Der aufhaltsame Aufstieg des Arturo Ui” en „Der kaukasische Kreidekreis” zijn beroemd gebleven.
[6]Max Reinhardt (geboren als Maximillian Goldman, * 9 september 1873 , † 31 oktober 1943) was een invloedrijke Amerikaan van Oostenrijkse origine, en vooral bekend als filmregisseur en acteur.
[7]Der blaue Engel” is een Duitse tragikomedie uit 1929-1930 onder regie van Josef von Sternberg (geboren als Jonas Sternberg, * 29 mei 1894 , † 22 december 1969); het draaiboek is (o.a.) van Carl Zuckmayer (* 27 december 1896 , † 18 januari 1977), vrij naar de roman „Professor Unrat oder Das Ende eines Tyrannen” van Heinrich Mann (* 27 maart 1871 , † 11 maart 1950). De hoofdrollen was voor Marlene Dietrich (voluit: Marie Magdalene Dietrich, * 27 december 1901 , † 6 mei 1992) en Emil Jannings (artiestennaam van Theodor Friedrich Emil Janenz, * 23 juli 1884 , † 2 januari 1950).
[8](Sir) Alexander Korda (geboren als Sándor László Kellner of Sándor Korda, * 16 september 1893 , † 23 januari 1956) was een Hongaars, later Brits filmproducer en -regisseur. Hij regisseerde o.a. de beroemde films „Lilies of the Field”, „The Private Life of Henry VIII.”, „The Private Life of Don Juan”, „Rembrandt” en „Perfect Strangers”. Hij was producer van o.a. „The Rise of Catherine the Great”, „The Scarlett Pimpernel”, „I, Claudius” (1937), „The Thief of Bagdad”, „To Be or Not to Be”, „Rudyard Kipling’s Jungle Book”, „Anna Karenina” en „The Third Man”.
[9]Rembrandt (voluit: Rembrandt Harmenszoon van Rijn, * 15 juli 1606 , † 4 oktober 1669) was een Nederlandse kunstschilder, etser en tekenaar. Hij geldt algemeen als een van de grootste schilders en etsers in de Europese kunst, en als de belangrijkste Hollandse meester van de 17e eeuw. Rembrandt vervaardigde in totaal ongeveer driehonderd schilderijen, driehonderd etsen en tweeduizend tekeningen. Zijn leven is ettelijke malen verfilmd, o.a. in 1936 door Alexander Korda (geboren als Sándor László Kellner of Sándor Korda, * 16 september 1893 , † 23 januari 1956), naar een scenario van Carl Zuckmayer (* 27 december 1896 , † 18 januari 1977).
[10]S. Fischer (voluit: Samuel Fischer, later Samuel von Fischer, * 24 december 1859 , † 15 oktober 1934) was sinds 1886 een Duits uitgever in Berlijn, tegenwoordig gevestigd in Frankfurt am Main.



Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.

Terug naar de Karl May-startpagina.

Terug naar de Apriana-startpagina.



Google
www op deze website