DE OORLOGSKRANTEN
DEEL 46 : DOLLE DINSDAG

Piet van der Weijden

Amsterdam , Florence Uitgeverij N.V. : 1994



Blz. 2 :De Gil

      ‘De Zucht van een Gerucht joeg de bonzen op de vlucht'. Voor het satirische blad De Gil was Dolle Dinsdag een droom van een onderwerp: ‘Dolle Dinsdag is gekomen, Dolle Dinsdag is gegaan en massa's wilde dromen zijn in rook opgegaan.' Door middel van allerlei knotsgekke artikelen, lezersbrieven en advertenties werd de draak gestoken met diegenen die op 5 september op de vlucht sloegen.


Blz. 4 :De Gil lachte met Dolle Dinsdag

      Onder de titel De Gil verscheen begin 1944 een nieuw tweewekelijks blad in de Nederlandse kiosken. Tot ieders verbazing schreef De Gil over ‘verboden' onderwerpen zoals jazzmuziek en maakt het blad milde grapjes over Duitsers en NSB-ers. Schijnt bedriegt. Het blaadje verscheen onder verantwoordelijkheid van de nazi's. De Gil was een initiatief van Louis Tijssen, tevens oud-hoofdredacteur van het Haagse dagblad De Residentiebode. Met ingang van nummer vier nam Willem W. Waterman (ps. voor W.H.M. van den Hout) het hoofdredacteurschap over. Waterman was voormalig propagandaleider van Zwart Front, de fascistische splinterbeweging van Arnold Meijer. H.A. Seyffardt, zoon van de in 1943 door het verzet neergeschoten commandant van het Nederlandse vrijwilligerslegioen, verzorgde de lay-out van De Gil. De pro-Duitse signatuur werd echter behendig gecamoufleerd. Waterman en de zijnen strooiden kwistig met Engelse woorden en zegswijzen. Moppen, cartoons en lollige fotomontages met dito onderschriften maakten duidelijk. dat de redactie het oorlogsleven van de zonnige kant bekeek.
      Lang niet alles wat De Gil schreef was even kolderiek. Temidden van al die vlotgeschreven columns en quasi anti-Duitse geestigheden was regelmatig een rabiaat antisemitisch stukje te lezen. In nummer vier stelt De Gil dat, als de Duitsers de oorlog zouden verliezen, ‘die héérlijke joden weer terugkomen met hun komkommerneuzen.' Een aantal studenten uit de verzetsgroep ‘Je maintiendrai' zon op wraak en kwam op 1 mei 1944 met een even riskante als meesterlijke grap. Vermomd als krantenverkopers leverden zij vroeg in de ochtend vervalste exemplaren van De Gil af bij een aantal Amsterdamse kiosken. Nog voordat het bedrog uitkwam, was de hele oplage verspreid. De stunt sloeg aan.
      Vlak na Dolle Dinsdag - een term die door De Gil bedacht is -verscheen op 15 september 1944 het veertiende en laatste nummer van De Gil. In mei 1945 werd Waterman gearresteerd en vervolgens veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf. Tevens oordeelde de Raad van Beroep voor de Perszuivering dat hij tien jaar het beroep van journalist niet mocht uitoefenen. Waterman ging zich toeleggen op het schrijven van jongensboeken. Als Willy van der Heide maakte hij in de jaren vijftig naam met de veelgelezen Bob Evers-serie.
PvdW



N.B.: © Piet van der Weijden / Florence Uitgeverij N.V. !