Opmerkelijk in dit ‘es ist nicht wahr’ van Waterman is dat hij daarin niet de door mij gereleveerde en algemeen bekende feiten betrekt (zijn redacteurschap van het pseudo-anti-Duitse verradersblad ‘De Gil’, zijn medewerking aan de pseudo-Engelse-verraderszender ‘The Golden Pirate Club’, doch slechts wijst op de blijkbaar tamelijk wel zo krakkemikkige rechtspleging, in de naoorlogse jaren te zijnen voor- of nadeel gepleegd.
Als hij er waarde aan hecht te stipuleren dat hij zijn drie jaar gevangenschap na de oorlog niet heeft ondergaan als gevolg van een vonnis, doch slechts bij wijze van ‘voorarrest’, is het mij wel en lijkt het mij voor de onderhavige zaak overbodig deze mededelingen op haar waarheidsgehalte te toetsen. Voorarrest of vonnis - verdiend heeft hij zijn drie jaar zeker.
Waar het mij om ging was duidelijk te maken dat ‘De Gil’ niet alleen een onderdeel uitmaakte van het Duitse propaganda-apparaat in Nederland, maar tevens van het spionage-apparaat. Lezersreacties op de publicatie werden door Waterman en de zijnen immers rechtstreeks doorgespeeld naar de Duitse Sicherheitsdienst - zoals WWW tegenover mij heeft erkend en ook thans niet ontkent.
Een dergelijk journalistiek fenomeen - een blad dat voorgeeft de ene partij te dienen maar in werkelijkheid spioneert voor de ander - is na de oorlog herleefd in Lewins ‘Vrije Pers’, zo stelde ik. Het blad diende zich aan als ‘fascistisch’, maar in werkelijkheid seinde de DDR agent Lewin de door hem in zijn functie van ‘hoofdredacteur’ verworven gegevens door naar de Sovjetspionage.
Deze herleving van het ‘Gil’-principe in ‘De Vrije Pers’ is niet zo vreemd als men op het eerste gezicht denkt, zo poogde ik duidelijk te maken. Er lopen immers lijnen van WWW naar Lewin en zijn club van bommengooiers. WWW was een tijd eindredacteur van ‘Boulevard’ (daarvan heb ik de bewijzen nu wel in handen), dat destijds kon worden beschouwd als een voorloper van de ‘Vrije Pers’ en dezelfde hoofdredacteur had als die welke tot op de huidige dag bij de ‘Vrije Pers’ de scepter zwaait: Dick Scheps. WWW was een vriend van de ultrarechtse Boulevard-columnist mr. Pierre Koot, die hij destijds geregeld zag en schreeuwde in het journalistencafé Scheltema dat ‘De Gil’ in ‘Boulevard’ zou herleven. Pas nadat uitgever Den Aantrekker het clubje Scheps-Koot-Waterman had weggewerkt, rees bij hun het idee om met een nieuwe ‘Gil’ te komen waarvan Lewin eventueel hoofdredacteur zou zijn. Evenals ‘De Gil’ zou het blad volgens de eerste opzet een satirisch karakter dragen en om de politieke herkomst van het blad te bemantelen is men zelfs zo ver gegaan de bekende cabaretier Jaap van de Merwe herhaalde malen het redacteurschap aan te bieden.
Ook hierin dringt zich de vergelijking met de mystificaties oproepende ‘Gil’ op. Uit dit nimmer verschenen satirische blad, dat ‘Schoppentroef’ zou heten, groeide tenslotte de ‘Vrije Pers’. Mijn veronderstelling dat WWW tevens auteur van de ‘Zwarte Tulp’-grap, berustte op het door hem erkende feit dat hij dergelijke provocerende practical jokes eerder had uitgehaald en niet te vergeten zijn halve bekentenis tijdens een interview met mij. Dit alles vergeet WWW maar even voor het gemak in zijn ‘weerwoord’ van hierboven. Wat betreft de laatste passage uit WWW’s schrijven: natuurlijk is het ook mij bekend dat de ‘Zwarte Tulp’-provocatie evenals die van de metrobom succes heeft gehad en in een later stadium heeft geleid tot een eveneens onder die naam opereren van de als ‘Links’ te boekstaande lokaal-politieke grapjas J.V.2
‘Ik was de tweede Zwarte Tulp’, zo verklaarde hij droevig tegenover mij, ‘ik heb het idee overgenomen van een ander, die al actief was en wiens identiteit ik nooit te weten ben gekomen.’ Het lijkt onzin om er nu nog op terug te komen, maar laten wij niet vergeten dat de ‘Zwarte Tulp’ e.d. acties een zeer ernstige bijdrage hebben gevormd tot het toescherpen van het politieke klimaat in het Amsterdam van rond de vorige jaarwisseling. Onvermeld mag ook niet blijven dat de zeer weifelmoedige J.V. tijdens het plegen van zijn opruiende activiteiten doorlopend contact heeft gehad met een wel degelijk serieus te nemen academisch gevormde anarchist hier ter stede, die op zijn beurt geldt als een zeer goed vriend en raadgever van wethouder Van Duyn. Al grapjassend hebben de heren natuurlijk niet geweten dat het zou uitlopen op die ellendige metrobom, maar dat neemt niet weg dat zij - door zich in te laten met de ‘Zwarte Tulp’ e.d. - een klassieke politieke blunder hebben begaan. Zowel J.V., als Waterman, als Lewin, als de bommengooier Baank maakten deel uit van de ‘circle’ van zowel links- als rechts-extremistische politieke gekken die elkaar geregeld ontmoetten op de woonboot van Hoekert aan de Wittenburgergrach, waar in de woeste Nieuwmarkt dagen wel degelijk ‘Amsterdamse politiek’ is gemaakt. Het lijkt mij dan ook aan geen twijfel onderhevig dat zowel de ‘Zwarte Tulp’ als de metrobom (beide voorgesteld als ‘grappen’) aldáár hun oorsprong vonden.