1

door Willem W. Waterman




     In mijn artikel van de vorige week heb ik een lans gebroken voor een Nederlandsche „Musical Show”. Het schijnt, dat ik met dit artikel een gevoelige plek heb geraakt in de wereld van het Hollandsche amusementsleven. Te oordeelen naar de binnenkomende brieven bestaat er op het oogenblik een schreeuwende behoefte aan teksten en ideeën juist vóór zulk een „Musical Show” welke, in zijn uiteindelijken vorm, dus een kijk- en lachspel is. Voortkomend uit een huwelijk tusschen de „revue” en de operette. Naar wat ik links en rechts hoor, loopt practisch iedereen in opgemeld Hollandsch amusementsleven koortsig rond, zoekend naar melodieën, teksten en schetsen om in een dergelijke show te gebruiken.
     Voorts vertelt iedereen mij, dat de man die een goede revue in elkaar kan zetten, dezen winter een griezelige hoeveelheid geld kan verdienen.
     Dit laatste zal wel, zooals de meeste verhalen van dezelfde orde, met ettelijke korreltjes zout dienen te worden genomen. Als wij echter deze korreltjes zout hebben geslikt, blijft het ietwat verbijsterende feit bestaan, dat er op het oogenblik een intense behoefte bestaat aan een revue van twee uur of twee-en-een half uur, terwijl niemand in staat blijkt, of liever: s c h ij n t, want mogelijk worden er achter de coulissen in alle stilte plannen uitgebroed welke mij onbekend zijn, zulk een eerste klas trekpleister in elkaar te zetten.
     De verklaring schuilt waarschijnlijk hierin dat de totale organisatie van ons amusementsbedrijf in de war is. Vele menschen zijn weg; anderen treden niet meer op en de oude financieringsbronnen zijn verdwenen of opgedroogd.
     En dit object is er een waarop de Nederlandsche Omroep zijn tanden tevergeefs stuk bijt. Een goede revue of show ontstaat door het ziften van een groote hoeveelheid materiaal: gedurende maanden worden ideëen, schetsen en liederen-teksten verzameld, bekeken, afgekeurd en opnieuw bekeken. Uiteindelijk komt uit den chaos langzaam een vaste lijn te voorschijn... en dan volgt de rest snel. Maar bij een goede revue is elk onderdeel van het geheel van eerste klasse kwaliteit. Wij behoeven niet te zwelgen in prachtige costuums en een veelheid van decors... dat is in tijden als deze iets dat men tot het uiterste dient te beperken. Maar juist dan, als het kijkspel gaat wegvallen, wordt de noodzaak sterker, het accent te verleggen op de vaart van het geheel, de kwaliteit der verschillende scénes, de pareling der ideëen.
     Nu blijft het steeds een onontkoombaar probleem, dat een revue of show voor den Nederlandschen Omroep voor elken omroep, geschreven, éénmaal wordt uitgezonden. Op zijn hoogst tweemaal. Een omroep is niet verantwoord als hij voor het schrijven en samenstellen van zulk een revue méér uitgeeft dan enkele honderden guldens.
     Maar... en nu komt weer de groote economische wet in werking: Wie, o wie, neemt de zorg, de moeite, om voor enkele honderden guldens een eerste klasse revue in elkaar te zetten? Wat ik eens zei over het schrijven van prima teksten voor amusementsliederen is ook hier waar: de eerste klas krachten kunnen ander soort werd, dat veel minder tijd kost, elders verkoopen...
     Heel anders ligt de zaak, zoodra het plan bestaat een revue te schrijven, welke op tournee gaat. Een revue welke succes heeft, brengt zijn schrijver nog altijd (en zeker in dezen tijd), een niet onaardig honorarium binnen...
     Maar ook dit is een kwestie van organisatie. Het in den lande beschikbare materiaal moet worden geschift. Er zal véél afvallen. Maar er zullen ook prima dingen te voorschijn komen. Bij een concentratie van de goede krachten die op het oogenblik links en rechts opdoemen, is mogelijk dezen winter te voorschijn te komen met een show, welke een harmonische mengeling is van woord en muziek, welke twee uren of meer vult met een dynamisch verloopende opeenvolging van eerste klas muziek en briljant gespeelde schetsen waarover een zaal een week later nog lacht...
     Het is evenzeer mogelijk, uit de bus te komen met liederen die de revue dragen en die door iedereen in den lande worden gefloten of gezongen.
     Het amusementsleven in Nederland zal er ten zeerste mee gebaat zijn, en elk individu voor zich zal er even wel bij varen, als er komenden winter een grootere show op de planken komt inplaats van de verscheidenheid van kleine en kleinere tourneetjes die in den afgeloopen winter de ronde deden. Het publiek wordt huiverig van dat kleine gedoe... het gaat kijken, maar niet met overtuiging.
     Zijn er menschen behalve zij, die al met mij spraken, die hier aan mee willen werken? Laten ze mij dan schrijven.
     De vraag bestaat... het materiaal is er. Er moet alleen worden georganiseerd en geschift.



Grepen uit de radioprogramma’s van den
Nederlandschen Omroep van 18 tot en met 24 Juli
HILVERSUM I
(Voor het algemeene overzicht der programma’s blijft het schema,
dat wij de vorige week publiceerden, geldig).


ZONDAG, 18 JULI.
  9.15 „Zondagmorgen zonder zorgen”. Medewerkenden: De trekvogels en Dick Willebrandts en zijn dansorkest.
15.45 Gerard van Krevelen en zijn orkest m.m.v. Ans Heidendaal, zang.
16.30 Klaas van Beeck en zijn orkest.
17.30 Het Amusementsorkest o.l.v. Elzard Kuhlman, m.m.v. Cora May, zang.


MAANDAG, 19 JULI.
  7.50 Programma-overzicht.
  9.45 Gerard van Krevelen en zijn orkest.
10.30 Gerard van Krevelen en zijn orkest.
12.15 Dick Willebrandts en zijn dansorkest.
13.05 Het Amusementsorkest o.l.v. Elzard Kuhlman, m.m.v. Henk Viskil, tenor.
14.00 Het Krebbers-strijkkwartet.
15.15 „Elck wat wils”;
Joke Suers, zang; Johan Jong, orgel; Bandi Balogh en zijn Hongaarsch orkest en Boyd Bachmann en zijn orkest.
17.20 Otto Hendriks en zijn orkest.
20.00 Zesde zomerconcert van Weensche muziek;
het Omroep Symphonie-Orkest o.l.v. Eduard van Beinum.
21.25 „De avonturen van Maja, de kleine bij; Luisterspel door Jenny Kiggen, naar den roman van Waldemar Bonzels.


DINSDAG, 20 JULI.
  7.50 Programma-overzicht.
  8.10 Het Berlijnsch Opera-Orkest o.l.v. Walter Lutze en Hansgeorg Otto.
  9.30 Francis Keth en zijn orkest.
11.15 Bandi Balogh en zijn Hongaarsch Orkest.
13.05 Gerard van Krevelen en zijn Orkest, m.m.v. Lex Karsemeyer, zang.
14.00 „Een botter voer uit”. Een luisterspel uit het leven van den zeeman in den tegenwoordigen tijd, door George de Vries.
16.00 Het Kamerorkest „Ars Nova et Antiqua” o.l.v. Frits Gaillard.
19.15 „Bonte Verscheidenheid”:Conny Stuart, zang; Frans van Capelle en zijn musette-orkest; Otto Hendriks en zijn orkest en Dick Willebrandts en zijn dansorkest.


WOENSDAG, 21 JULI.
  7.50 Programma-overzicht.
10.15 Otto Hendriks en zijn Orkest.
12.15 Frans Wouters en zijn Orkest.
13.10 Boyd Bachmann en zijn Orkest.
15.15 „Halfweg”; Thea Tulleken, voordracht, Gerard van Krevelen en zijn orkest en Dick Willebrandts en zijn dansorkest.
18.05 Het amusementsorkest o.l.v. Elzard Kuhlman m.m.v. Lex Karsemeyer, zang.
19.45 Een halfuurtje op een muziekavond bij de familie Speelman; „Soo de ouden songhen, pypen de jongen”.


DONDERDAG, 22 JULI.
  7.50 Programma-overzicht.
  9.45 Trio Nina Dolce.
10.30 Bandi Balogh en zijn Hongaarsch Orkest.
12.15 Dick Willebrandts en zijn Dansorkest.
13.05 Otto Hendriks en zijn Orkest.
17.00 Het Omroeporkest o.l.v. Josef Holzer.
17.40 Het Omroeporkest o.l.v. Josef Holzer.
18.05 Operette-Concert; het groote Omroeporkest o.l.v. Louis Schmidt.
19.15 Het Concertgebouw-Orkest o.l.v. Jan Koetsier.
21.00 Joachim Rontgen, viool; Piet Ketting, piano.


VRIJDAG, 23 JULI.
  7.50 Programma-overzicht.
  9.30 Otto Hendriks en zijn Orkest.
12.15 Klaas van Beeck en zijn Orkest.
15.30 „De zwarte dame van de batterij”. Luisterspel naar een Zeeuwsch-Vlaamsche sage, door J. W. Sinnighe.
17.00 „Das ist mein Wien”, een Radiopotpourri.
19.15 „De Allemansgading”; Een bonte avond. Het radio-tooneel, de reportagestaf, het volkszangkoor, Les Karsemeyer en het Amusementsorkest.


ZATERDAG, 24 JULI.
  7.50 Programma-overzicht.
10.00 Gerard Lebon en zijn Orkest.
11.00 Joan Lange en zijn Orkest.
12.15 Dick Willebrandts en zijn Dansorkest.
15.00 „Bonte Middag”; Josee Sann, zang; Frans van Schaik, zang; Pierre Palla, orgel; Beuker en Denijs, pianoduo; Frans van Capelle en zijn musette-orkest en Frans Wouters en zijn orkest.
18.10 Bandi Balogh en zijn Hongaarsch Orkest.
19.30 „Wie doodde Dr. Wijnand Geerlings?” Luisterspel door Hasco Dekker. Vierde episode.
21.00 „Vroolijk Zaterdagavond-Programma”; Septet Jonny Ombach, m.m.v. Gretl Perelli, zang.




[1]Column en programma-overzicht uit „Cinema & Theater”, 1943, nr. 29 (Amsterdam, 16-07-1943).